Οι πρώτες μομφές κατά της Κιβωτού ήταν χρόνια πίσω, όταν βάφτιζαν ως Χριστιανούς Ορθόδοξους, ομαδικά ή ατομικά παιδάκια από άλλες χώρες και κυρίως μουσουλμανικών θρησκειών. Με κάμερες, με πανηγυρισμούς, που σώθηκε το παιδί και ήρθε στην σωστή πίστη για να μην καεί στην Κόλαση. Οι αντιδράσεις τότε, περισσότερο εξ’ αριστερών φιμώθηκαν, θεωρήθηκαν ανθελληνικές και το χρήμα των πολιτών συνέχισε να ρέει. Χωρίς σαφή γνώση για την χρηματοδότηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μπορούμε να υποθέσουμε πως κάποια χρήματα έρχονταν ως επιδοματική πολιτική ανά παιδί. Αλλά αυτά δεν βρέθηκαν στην Διαύγεια. Αυτά που βρέθηκαν στην Διαύγεια, ήταν πολλές δωρεές αντί στεφάνων από οικογένειες εκλιπόντων, κυρίως από ΔΕΚΟ και Επαγγελματικά Επιμελητήρια. Ύστερα τα 745.000 ευρώ από το Κρατικό Λαχείο, όπως δόθηκαν το 2021 από την Περιφέρεια Αττικής και μικρά ποσά για πρόληψη της Covid. Οπότε δεν γνωρίζουμε με σαφήνεια τι ακριβώς έκοψε ο Υπουργός Σταϊκούρας από τον Κρατικό Προϋπολογισμό προς την Κιβωτό. Αν κόπηκαν σημαντικά κονδύλια, το μόνο σίγουρο είναι πως θα λείψουν από παιδιά και δη από παιδιά σε μειονεκτική θέση.

Το σημερινό παράδειγμα των Σύρων με τα 4 παιδιά

Σήμερα ξέσπασε έξω από την Κιβωτό του Κόσμου ένα επεισόδιο με δύο γονείς από την Συρία και τον μεταφραστή τους και Γ.Γ. του Συνδέσμου Σύρων Ελλάδας Ανουάρ Μπακρί. Σύμφωνα με τον μεταφραστή, τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας, έφυγαν για την Κιβωτό με εντολή κοινωνικού λειτουργού και τα δύο βρέθηκαν στην Καλαμάτα και τα άλλα δύο στην Αθήνα, χωρίς επαφή μεταξύ τους. Δηλαδή 4 αδέρφια σκόρπισαν σε διαφορετικές δομές της ίδιας οργάνωσης. Ανεπίτρεπτο από κάθε επιστημονική και παιδαγωγική οπτική. Οι γονείς παρουσίασαν φωτογραφίες με κάποια από τα παιδιά χτυπημένα, ενώ κατήγγειλαν πως τους άφηναν να βλέπουν τα παιδιά μόλις για 10 λεπτά κάθε ενάμιση μήνα. Επίσης, αναφέρθηκε πως κλείδωναν τα παιδιά σε κλουβιά παπαγάλων και τα άφηναν εκεί έως και 2 ημέρες. Ύστερα ο μεταφραστής μαζί με τους γονείς, μπήκαν (κάποιοι κάνουν λόγο πως έσπασαν την πόρτα) μέσα στην Κιβωτό του Κόσμου και φώναζαν ζητώντας τα παιδιά τους. Αν ο λόγος που αυτά τα παιδιά στερήθηκαν την οικογένεια τους ήταν λόγω του προσφυγικού τους προφίλ, τότε έχουμε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Για κάθε τυχόν αντίλογο, να αναφέρουμε πως ο Ανουάρ Μπάκρι, ήταν μια από τις τουλάχιστον γραφικές φυσιογνωμίες στο «Μπάρμπεκιου Κατά της Λαθρομετανάστευσης» και πολιτευτής με τον Βασίλη Λεβέντη. Οπότε αναφέροντας αυτά που έγιναν και ειπώθηκαν, σας ζητάμε να κρατήσετε μια κριτική στάση και να περιμένετε για επιβεβαίωση των πραγματικών γεγονότων που αφορούν την οικογένεια.

Τύποι ιδρυμάτων παιδικής προστασίας

Πριν προχωρήσουμε, καλό είναι να αναφέρουμε την Ελληνική πραγματικότητα. Οι περισσότερες μελέτες κάνουν λόγο για περίπου 100 ιδρύματα. Δημόσια, Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και εκκλησιαστικά. Χωρίς να υπάρχει ακριβής αριθμός των παιδιών αυτών που είναι και η πρώτη αποτυχία του συστήματος: Δεν υπάρχει βάση δεδομένων των τροφίμων, των έγκλειστων παιδιών. Από αυτές τις δομές, κάποια είναι για συγκεκριμένες ηλικιακές κατηγορίες, 0-6, 6-12 ετών και άλλες είναι χωρίς ηλικιακά κριτήρια. Κάποιες δομές φιλοξενούν αποκλειστικά ή συμπεριληπτικά και παιδιά ή ορφανά ΑΜΕΑ. Διευκρινίζουμε πως δεν γίνεται χρήση του όρου «ορφανοτροφείου», γιατί τα περισσότερα παιδιά έχουν τους γονείς εν ζωή. Κυρίως έχουμε ζητήματα εγκατάλειψης, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων,  ψυχικών προβλημάτων και τοξικοεξαρτήσεων που σε σοβαρές περιπτώσεις καθιστούν τους γονείς μη ικανούς για την ανατροφή παιδιών. Εξ' αυτών οι κοινωνικοί και οι οικονομικοί παράγοντες θα ήταν πιο εύκολο να αντιμετωπιστούν, δεν μπορεί ένα παιδί να στερείται τους γονείς του για τέτοιους λόγους το 2022.

Οι μέχρι τώρα καταγγελίες - Επτά οι μάρτυρες

Οι καταγγελίες μέχρι τώρα είναι πολλές, οι σοβαρότερες εξ αυτών κάνουν λόγο για σωματική κακοποίηση, εξαντλητική εργασία, απομόνωση και ανά περιπτώσεις για σεξουαλική κακοποίηση. Το πρόβλημα εδώ είναι πως κατηγορούν «ανώτατο στέλεχος» και τρεις από τους παλιούς τροφίμους που απέκτησαν πόστο στις δομές. Άλλες κατηγορίες είναι ενάντια σε μεγαλύτερα παιδιά που λειτουργούσαν ως «ομαδάρχες». Άτομα που μεγάλωσε ο ίδιος και τα μπόλιασε με τις αρχές του. Όποιες και αν είναι αυτές. Οι πρώτες δηλώσεις του πατέρα Αντώνιου και της Πρεσβυτέρας ήταν να ρίξουν το φταίξιμο στα παιδιά. Πως ψεύδονται και πως προέρχονται από κακοποιητικά περιβάλλοντα ή έχουν παραβατικό υπόβαθρο. Αν, λέω αν, είσαι αθώος και επιτελείς αυτό το λειτούργημα, ενώ έχεις πολύχρονη θρησκευτική εκπαίδευση, δεν βγαίνεις να κατηγορήσεις τα παιδιά. Οπότε μια επίθεση στο ήθος των καταγγελόντων, δεν είναι το ίδιο με το να έλεγαν «εμείς τα περιβάλλουμε με αγάπη, αλλά κάποιες φορές αυτό δεν είναι αρκετό». Και δεν είναι αρκετή ούτε η αγάπη. Οι δομές παιδικής προστασίας χρειάζονται επιστημονικό και καταρτισμένο προσωπικό. Δεν χρειάζονται ιερείς και πρώην τροφίμους των οικοτροφείων σε μεγάλο αριθμό. Κυρίως βλέπουμε ένα σύστημα που δεν έβγαλε τα παιδιά στην κοινωνία. Αντίθετα προσπαθούσε να τα κρατήσει μέσα, ως μια Λανθιμική οικογένεια, μια σέχτα που ήθελε να μεγαλώνει τα μέλη της και να επιβάλει αυστηρό και συγκεντρωτικό έλεγχο. Μέσα από την εκπαίδευση και την αφομοίωση με τα χριστιανικά πιστεύω, που δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την επιστημονική εκπαίδευση, γιατί η απάντηση για παράδειγμα στους συνεχείς εφιάλτες, δεν είναι η…σκληρότερη προσευχή, αλλά η φροντίδα από παιδοψυχολόγους. Για να μην αναφέρουμε την τάση να παίρνουν παιδιά από το σχολείο. Η έλλειψη εκπαίδευσης είναι ο ευκολότερος τρόπος ολικού ελέγχου.

Στον Συνήγορο του Πολίτη οι καταγγελίες αφορούσαν συνεχείς ξυλοδαρμούς, μέχρι και χτυπήματα με σιδηρολοστό στα καλάμια.Με ασήμαντη αφορμή και χωρίς ηλικιακά κριτήρια.Έχει καταγγελθεί η απομόνωση σε σκοτεινά δωμάτια -για ρωτήστε έναν ψυχολόγο για αυτό- και σε πολλές περιπτώσεις η διακοπή της επικοινωνίας με την βιολογική οικογένεια. Βαριές δουλειές, όπως στην περίπτωση της Χίου το να σπάνε πέτρες αξημέρωτα, λες και είχαν από πάνω τους τους δεσμοφύλακες της Χούντας ή του μετεμφυλιακού κράτους. Αποκοπή από το σχολικό περιβάλλον. Μια απαράδεκτη απόφαση με κριτήρια της ίδιας της δομής.

Η 20χρονη που μίλησε για τον εγκλεισμό της και αναφέρθηκε στην τιμωρία, ανέφερε πως ήταν κλεισμένη τους 3 καλοκαιρινούς μήνες στο δωμάτιό της και έβγαινε μόνο για αγγαρείες. Δεν είχε επίγνωση πόσο ακραίο βασανιστήριο συνιστά αυτό. Μάλιστα το περιέγραψε ως «συνέπεια». Στην Κιβωτό αποκαλούν τις τιμωρίες έτσι με την λογική της  «συνέπειας των πράξεών τους». Δηλαδή τιμωρούν με μεσαιωνικούς τρόπους ανήλικα παιδιά και τους ρίχνουν την ευθύνη, καταρρακώνοντας ακόμα περισσότερο την αυτοπεποίθησή τους. Εσείς φταίτε που σας κακοποιούμε. Υπέροχο χριστιανικό μάθημα αγάπης.

Όπως έχουμε δει σε όλο τον κόσμο, τα παιδιά σε θρησκευτικές παιδικές δομές είναι πιο ευάλωτα. Το ίδιο συνέβη ειδικά στους Καθολικούς οργανισμούς. Εκεί μπορεί να έχει ευκολότερη πρόσβαση ένας κακοποιητικός άνθρωπος γιατί η Εκκλησία αν γνωρίζει κάτι είναι να συγκαλύπτει ηθικά σκάνδαλα. Το 85% των παιδιών που βρίσκονται σε δομές θα κακοποιηθούν κάποια στιγμή της διαμονής τους εκεί, είτε από το προσωπικό, είτε από άλλους τρόφιμους. Αυτό το τρομαχτικό στατιστικό δεν πρέπε να το προσπενάμε ελαφρά τη καρδία. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ιδρυματικό περιβάλλον επηρεάζονται σε επίπεδο σωματικής ανάπτυξης, έχουν λιγότερα ερεθίσματα που επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την δημιουργία συναισθηματικών δεσμών. Ταυτόχρονα εμφανίζουν μεγαλύτερη προσκόλληση σε ένα πρόσωπο. Τι σημαίνει το τελευταίο; Πως τα παιδιά χρειάζονται πρόσωπα αναφοράς. Πως τα παιδιά χρειάζονται ΓΟΝΕΙΣ. Είτε να υπάρχουν διευκολύνσεις με αυστηρό κρατικό έλεγχο στους βιολογικούς γονείς να ξεπεράσουν τυχόν προβλήματά τους, είτε να αυξηθούν οι υιοθεσίες και οι αναδοχές. Οι 70 ή 100 υιοθεσίες τον χρόνο αποτελούν αποτυχία του συστήματος.

Σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να κλείσουν άμεσα οι δομές παιδικής προστασίας, ούτε η αποϊδρυματοποίηση να γίνει… fast track. Χρειάζεται σχέδιο, επιστημονική προσέγγιση και κατάρτιση, κάτι που δεν διαθέτει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Να υπάρξει ένα σχέδιο νόμου, που θα διευκολύνει την αναδοχή και την όσο πιο ομαλή και φυσιολογική ένταξη σε μια οικογένεια. Αλλά όσες δομές χρειαστεί να υπάρξουν μετά την όποια μεταρρύθμιση του συστήματος, να είναι υπό κρατική ευθύνη, κρατική λειτουργία και κρατική χρηματοδότηση. Αυτή είναι η στιγμή, η παιδική προστασία να ελέγχεται κεντρικά και να πάψει η κάθε Κυβέρνηση να μετακυλίει την ευθύνη στην ιδιωτική πρωτοβουλία ή ακόμα χειρότερα στην Εκκλησία, έναν αντιεπιστημονικό και οπισθοδρομικό φορέα δογματικής αντίληψης των πραγμάτων. Μας φτάνουν οι υποθέσεις του Παπάφειου με το αθώο ΔΣ, μας φτάνει η Κιβωτός. Φτάνει.

* Στις πηγές μας ανήκουν και οι έρευνες Nanou (2011), Browne et al. (2006), Beckett (2010), η ελληνική πηγή μας με μελέτες στο Ίδρυμα Μητέρα, Vorria et al, (2003, 2006). Η τελευταία έχει πολλές πληροφορίες για την γνωσιακή ανάπτυξη και την συναισθηματική αντίληψη των παιδιών που μεγαλώνουν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους σε ιδρύματα.