Πριν κανά μήνα, ένας φίλος από το 2020mag, ο Αντώνης, μου είπε «γράφεις που γράφεις στο Τουίτερ, δεν γράφεις και για το 2020mag;» Τελικά με έκλεισαν απ’ το Τουίτερ διά παντός, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα, για άλλο άρθρο. Εγώ έκανα τη δύσκολη και αποφάσισα να γράφω, γιατί είναι απίστευτη ψυχοθεραπεία, αλλά όχι για νομικά. Σκοπός μου δεν είναι ούτε η προώθηση της δουλειάς μου, ούτε η άγρα πελατών ούτε κάτι σχετικό με τη νομική επιστήμη. Σκοπός μου είναι να περνάω εγώ πρώτα καλά μέσα απ’ τα άρθρα στο 2020mag και στη συνέχεια εσείς, οι πολλοί ή οι λίγοι που με διαβάζετε. Σήμερα όμως, είπα να μιλήσω νομικά. Για να μάθετε. Και να πράξετε -όσοι μπορείτε. Με αφορμή τα τεκταινόμενα με την Κιβωτό του Κόσμου, για την οποία όλοι ασχολούνται με τα λεφτά, τα σπίτια, τα αυτοκίνητα του π. Αντωνίου και κανένας δεν μιλάει για το θέμα των παιδιών και εφήβων που φιλοξενούνται εκεί, είναι καιρός να μιλήσουμε για την αναδοχή ανηλίκων.

Η αναδοχή είναι θεσμός παιδικής προστασίας που προβλέπεται για την αντιμετώπιση παθογενειών στην οικογένεια ως μεταβατική λύση. Σκοπός της είναι είτε η επανένταξη του ανηλίκου στη φυσική του οικογένεια, όταν αρθούν οι παθογένειες που οδήγησαν στην απομάκρυνση από αυτήν, είτε η παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος για την ανατροφή και ανάπτυξή του, διατηρώντας ταυτόχρονα την επαφή του με τη φυσική του οικογένεια, είτε η υιοθεσία του ανηλίκου από τους ανάδοχους γονείς.

Αναδοχή καλείται η ανάθεση σε τρίτους, αλλά και η ανάληψη από αυτούς του έργου της πραγματικής φροντίδας ενός ανηλίκου, χωρίς να μεταβάλλονται οι νομικές σχέσεις του με τη φυσική του οικογένεια ή τον επίτροπο του.

Ο θεσμός της αναδοχής ανηλίκων ρυθμίζεται τόσο από τις διατάξεις των άρθρων 1655 έως 1665 του Αστικού Κώδικα, όσο και των άρθρων 6 έως 19 του ν.4538/2018 (ΦΕΚ Α’ 85).

Οι τρόποι και τα είδη αναδοχής

Σήμερα στην Ελλάδα εάν κάποιος επιθυμεί να γίνει ανάδοχος γονέας, μπορεί να το πράξει με 3 τρόπους:

1. Είτε υποβάλλοντας αίτηση μέσω της Διαδικτυακής Πύλης www.anynet.gr για τα παιδιά που φιλοξενούνται σε κάποιο ίδρυμα παιδικής προστασίας, ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, την επιτροπεία των οποίων ασκεί το εν λόγω ίδρυμα

2. Είτε με απευθείας συνεννόηση μεταξύ φυσικών γονέων ή επιτρόπου του ανηλίκου και υποψηφίων ανάδοχων γονέων, έπειτα από κατάρτιση μεταξύ τους σχετικής σύμβασης

3. Είτε με δικαστική απόφαση απευθείας, όταν το συμφέρον του ανηλίκου επιβάλλει την άμεση απομάκρυνση από το οικογενειακό του περιβάλλον και την τοποθέτηση του σε ανάδοχη οικογένεια (ειδικά σε περιπτώσεις κακοποιημένων ή παραμελημένων ανηλίκων ή μετά από παρέμβαση της Εισαγγελίας ανηλίκων).

Σε αντίθεση με την υιοθεσία, κατά την οποία διακόπτεται κάθε φυσικός και νομικός δεσμός με τη βιολογική του οικογένεια, το παιδί αποκτά όλα τα δικαιώματα και τις νομικές αξιώσεις ενός τέκνου γεννημένου εντός γάμου ή αναγνωρισμένου (επώνυμο θετών γονέων, κληρονομικά δικαιώματα κλπ) και απαιτείται συναίνεση των φυσικών γονέων ή αναπλήρωση αυτής και δικαστική απόφαση, με την αναδοχή δεν δημιουργείται νομικός δεσμός με τον ανάδοχο γονέα και στόχος είναι η επιστροφή του παιδιού στη φυσική του οικογένεια ή στο τέλος την υιοθεσία του απ’ τους αναδόχους γονείς.

Στο νόμο προβλέπονται τέσσερα είδη αναδοχής:

1. Η Βραχυχρόνια, όταν η προοπτική του παιδιού είναι να επιστρέψει στην φυσική του οικογένεια μόλις εκλείψουν οι λόγοι για τους οποίους την αποχωρίστηκε, ή να υιοθετηθεί μόλις διευθετηθούν εκκρεμή νομικά ζητήματα

2. Η Επείγουσα, οταν ένα ξαφνικό γεγονός επιβάλλει την άμεση απομάκρυνση του παιδιού από το οικογενειακό του περιβάλλον. Η εναλλακτική λύση είναι τοποθέτηση σε ίδρυμα.

3. Η Μακροχρόνια: Αφορά παιδιά που δεν προβλέπεται να επιστρέψουν σύντομα στην οικογένειά τους, αλλά δεν είναι εφικτή άμεσα η υιοθεσία. Μπορεί μερικές φορές να εξελιχθεί σε υιοθεσία, υπό προϋποθέσεις και

4. Η Επαγγελματική: Όταν η φιλοξενία πρέπει να συνδυαστεί με θεραπεία. Αφορά ειδικούς επιστήμονες συγκεκριμένων ειδικοτήτων, που ασκούν την αναδοχή επαγγελματικά.

Κατάλληλα για αναδοχή είναι τα παιδιά οικογενειών σε κρίση, τα κακοποιημένα και παραμελημένα παιδιά, τα έκθετα, τα παιδιά εξαρτημένων γονέων χωρίς άλλο υποστηρικτικό περιβάλλον, τα παιδιά με αναπηρίες που δεν είναι αποδεκτά απ’ τη φυσική ή θετή οικογένειά τους, τα παιδιά σε ειδικές καταστάσεις (προσφυγιά, φυσικές καταστροφές κ.λπ.) και τα παιδιά που σήμερα βρίσκονται σε ιδρύματα.

Το θεσμό και τη διαδικασία της αναδοχής εποπτεύουν υπηρεσίες του κράτους και συγκεκριμένα των Περιφερειών, οι οποίες παραλαμβάνουν τις αιτήσεις των υποψηφίων αναδόχων γονέων, είναι αρμόδιοι για την διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας, φροντίζουν να φέρουν σε επαφή τους υποψηφίους με παιδιά που κρίνεται κατ’ αρχήν κατάλληλο να τοποθετηθούν στο συγκεκριμένο περιβάλλον, υπογράφουν την σύμβαση με τους αναδόχους, που περιγράφει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών και επικοινωνούν σε τακτική βάση με την ανάδοχη οικογένεια για να βοηθήσουν, κατευθύνουν και εποπτεύσουν την εξέλιξη του παιδιού και της σχέσης.

Οι προϋποθέσεις

Για να γίνει κάποιος ανάδοχος γονέας πρέπει να πληροί κάποιες προυποθέσεις, οι οποίες είναι:

• Να είναι ικανός για δικαιοπραξία, κατά αναλογική εφαρμογή των διατάξεων για την υιοθεσία και την επιτροπεία (άρθρα 1543, 1595 ΑΚ)
• Να έχει συμπληρώσει το 30^οέτος της ηλικίας του και
• Να μην έχει υπερβεί το 60^οέτος της ηλικίας του (κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης αναδοχής). Σε περίπτωση αναδοχής και από τους 2 συζύγους, το 60ό έτος της ηλικίας δεν πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον ο ένας από τους συζύγους και υποψήφιος ανάδοχος γονιός (1545 παρ. 2 ΑΚ).
• Η ελάχιστη διαφορά ηλικίας αναδόχου και αναδοχούμενου είναι 18 χρόνια και η μέγιστη 50 χρόνια (1544 ΑΚ).
• Προσωπικές ιδιότητες: οι ανάδοχοι γονείς και οι συνοικούντες με αυτούς θα πρέπει να έχουν καλή ψυχική, διανοητική και σωματική υγεία και να μην πάσχουν από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα.
• Οι ανάδοχοι γονείς και οι συνοικούντες με αυτούς θα πρέπει να μην έχουν καταδικασθεί τελεσίδικα ή να μην εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για τα αδικήματα εκείνα που επισύρουν έκπτωση από τη γονική μέριμνα, σύμφωνα με το άρθρο 1537 του Αστικού Κώδικα, καθώς και για τα προβλεπόμενα από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία περί ναρκωτικών και περί εμπορίας ανθρώπων και οργάνων
• Οι ανάδοχοι γονείς θα πρέπει να έχουν αποδεδειγμένα τη δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα διατροφής, μόρφωσης και ιατρικής περίθαλψης του ανάδοχου τέκνου, διαθέτοντας επαρκείς προς τούτο οικονομικούς πόρους και καταβάλλοντας προσωπική φροντίδα.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα

Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του κράτους «Πληροφοριακό σύστημα Αναδοχής και Υιοθεσίας: www.anynet.gr» ο ενδιαφερόμενος ανάδοχος γονέας θα βρει όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται καθώς επίσης και τα απαραίτητα έγγραφα που πρέπει να υποβάλει για να ξεκινήσει ο θεσμός της αναδοχής ανηλίκου τέκνου. Από την Τετάρτη 26 Μαίου 2021 και ώρα 3μ.μ., στο πληροφοριακό σύστημα anynet.gr άνοιξε η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για τη χορήγηση της οικονομικής ενίσχυσης της αναδοχής. Η ενίσχυση απευθύνεται σε όσους είναι ήδη ανάδοχοι ενώ η αίτηση πραγματοποιείται με είσοδο στο πληροφοριακό σύστημα anynet.gr με κωδικούς Taxisnet. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, ο χρόνος για να ολοκληρωθεί η αναδοχή είναι περίπου 6-8 μήνες, χρονικό διάστημα σημαντικά μικρότερο από την προ του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου εποχή, όπου η αναδοχή μπορεί να διαρκούσε χρόνια με αποτέλεσμα την απογοήτευση των υποψηφίων αναδόχων γονέων, την οικονομική αφαίμαξή τους και την υπερσυγκέντρωση παιδιών σε ιδρύματα.

Γίνετε ανάδοχοι

Οι ανάδοχοι γονείς γνωρίζουν εκ των προτέρων τις πιθανότητες επιστροφής των παιδιών στις βιολογικές τους οικογένειες και συμβάλλουν στη διατήρηση της σχέσης γονέα- παιδιού, όσο αυτό είναι κοντά τους. Ακόμα και αν το παιδί φύγει, οι ανάδοχοι γονείς θα έχουν συμπεριφερθεί σαν πραγματικοί γονείς στο παιδί αυτό, θα το έχουν φροντίσει, προστατεύσει, εκπαιδεύσει, θα του έχουν δώσει τις αξίες της αλληλεγγύης και της αγάπης, ενώ πάντα θα είναι αυτοί που θα έχουν βοηθήσει ένα παιδί να ξεφύγει από την περιθωριοποίηση των ιδρυμάτων και την παντός είδους εκμετάλλευσή του. Η αναδοχή είναι μια πράξη που υπερβαίνει τον εγωισμό μας, την ανάγκη για φυσική ή βιολογική συνέχειά μας και μας κάνει καλούς ανθρώπους, αλληλέγγυους και πραγματικά υπεύθυνους. Σκεφτείτε το.

Σε περίπτωση που ενδιαφέρεστε για την αναδοχή, παρατίθενται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά ορισμένα στοιχεία για τους φορείς και τα ιδρύματα που μπορούν να σας βοηθήσουν στη διαδικασία.

• Ιστότοπος : anynet.gr
• Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας. Τηλέφωνο: 1107
• Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α)- Β. Σοφίας αρ. 135 & Ζαχαρωφ, ΤΚ 11521 Αθήνα
• Σωματείο ΜΕΤΑδραση (αναδοχή ασυνόδευτων προσφύγων) : 25ης Μαρτίου 7, Ταύρος, 1ος όροφος τηλ: 214 100 8700και 214 100 8717- email : 
• Κέντρο Βρεφών ΜΗΤΕΡΑ τηλ.:2132015787, 2132015788, 2102627155
• ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ  SOS

Γραφεία Αθήνας – Καραγ. Σερβίας αρ. 12-14, ΤΚ 10562 Αθήνα, τηλ 210-3313661-3 email:

Γραφεία Θεσσαλονίκης – Ερμού αρ. 10 ΤΚ 54625 Θεσσαλονίκη, τηλ 2310-226644 email:

• ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ

Προϊσταμένη βρεφοκομείου κα Τριανταφυλλίδου Στυλιανή τηλ 2310-924274 εσωτερικό 19

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΔΟΧΗΣ