Το «Χωριό του Αγγελόπουλου», ένα μαγικό σκηνικό που το κατάπιε η φύση και η κρατική εγκατάλειψη

Όποιος είχε την χαρά να επισκεφθεί την Λίμνη Κερκίνη από το 2001 και ύστερα, πέρα από τα δεκάδες είδη σπάνιων πουλιών και τους νεροβούβαλους, είχε την ευκαιρία να αντικρίσει ένα μισοβυθισμένο χωριό που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της ταινίας Το Λιβάδι που Δακρύζει.

Το «Χωριό του Αγγελόπουλου», ένα μαγικό σκηνικό που το κατάπιε η φύση και η κρατική εγκατάλειψη
ΠΡΟΒΟΛΗ

Για αυτή την ταινία χτίστηκε το μεγαλύτερο σκηνικό που έχει κατασκευαστεί στην χώρα μας. Το σκηνικό ήταν κινητό αλλά όχι ελαφρύ, χωρίς θεμέλια κι όμως ήταν ένα «αληθινό» χωριό τοποθετημένο στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Το χωριό χτίστηκε όταν τα νερά του Στρυμόνα είχαν μειωμένη ροή, με την προσμονή πως τον χειμώνα θα βυθίζονταν και θα δημιουργούσαν ένα βαθιά καλλιτεχνικό και ποιητικό σκηνικό. Το χωριό αποτελούταν από 92 σπίτια, την εκκλησία, το κοινοτικό κέντρο (ή δημαρχείο όπως λένε άλλοι). Ο μεγάλος σκηνοθέτης βρίσκονταν στον χώρο σχεδόν καθημερινά, δίνοντας οδηγίες τόσο για το στήσιμο, όσο και για διορθώσεις της τελευταίας στιγμής.

Θόδωρος Αγγελόπουλος, Λίμνη Κερκίνης 2000

Η πρόσβαση στο χωριό, όταν η Κερκίνη γέμιζε, γίνονταν αποκλειστικά με βάρκα και έφτανε αρκετές δεκάδες μέτρα από την ακτή (μπορεί και περισσότερα από 100). Η Κερκίνη είναι τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε εξαιτίας της δημιουργίας φράγματος στον ποταμό Στρυμόνα. Είναι ένας υδροβιότοπος που φιλοξενεί περισσότερα από 300 είδη πουλιών, 58 είδη θηλαστικών όπως οι νεροβούβαλοι, 30 είδη ψαριών, ερπετά και αμφίβια. Φυσικά η υγρασία είναι τεράστια και την άνοιξη μπορεί να μην βλέπεις μπροστά σου από τα εφημερόπτερα, τα κουνούπια και τα άλλα έντομα.

Σε αυτό το μαγικό περιβάλλον ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ανέθεσε στον σκηνογράφο Γιώργο Πάτσα να σχεδιάσει το χωριό και κατασκευάστηκε από την εταιρεία παραγωγής CL Productions (Κώστας Λαμπρόπουλος, συνεργάτης του Αγγελόπουλου για τουλάχιστον 6 ταινίες) κάτω από την στενή επίβλεψη των Αγγελόπουλου-Πάτσα με ευρεία χρήση αυθεντικών υλικών από μισογκρεμισμένα σπίτια της περιοχής. Όλα ήταν μεταφερόμενα και στην κατασκευή συμμετείχαν και μάστορες των γύρω χωριών που είχαν την αυθεντική εμπειρία. Άλλοι κάτοικοι συμμετείχαν ως κομπάρσοι. Σε αυτό το υπέροχο πλαίσιο η Ελένη Καραΐνδρου εμπνεύστηκε και συνέθεσε το βασικό θέμα της ταινίας.

Το Λιβάδι που Δακρύζει - Ελένη Καραΐνδρου

Η ίδια είχε δηλώσει το εξής συγκλονιστικό: «Βρέθηκα μπροστά σ’ ένα απίστευτο τοπίο. Περπατούσα στον απέραντο βυθό μιας λίμνης, στην Κερκίνη, σε μια χειμερινή εποχή που τα νερά είχαν τραβηχτεί πολύ μακριά, αφήνοντας μικρές λιμνούλες και ποταμάκια. Είχε πυκνή ομίχλη, πέρα στον ορίζοντα απλωνόταν η λίμνη και γύρω-γύρω βουνά. Στη μέση του απέραντου οριζόντιου τοπίου ένα μοναχικό δέντρο και μπροστά μου ένα χωριό των αρχών του αιώνα που ο Θ. Αγγελόπουλος βάλθηκε να αναστήσει, για να στεγάσει τους πρόσφυγές του από την Οδησσό. Το κρύο διαπεραστικό, η ομίχλη πυκνή, οι πρώτες φιγούρες άρχισαν να διαγράφονται στον ορίζοντα. Τα ταξίδι της φαντασίας είχε ξεκινήσει. Εκείνο το βράδυ ονειρεύτηκα αυτές τις ψυχές, καθώς έρχονταν να ακουμπήσουν τις ελπίδες τους στη νέα γη, στη γη των προγόνων τους. Ένα νέο αγόρι, κρατώντας ένα ακορντεόν, ζωντανεύει χρώματα και ρυθμούς».

Το Χωριό του Αγγελόπουλου μαζί με το Χωριό του Ποπάι στην Μάλτα και μερικά ακόμα που έχουν διατηρηθεί, ήταν από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά σκηνικά στην Ευρώπη. Σε αντίθεση με την Μάλτα που έχει διατηρήσει τα πάντα ως τουριστική ατραξιόν, στην Ελλάδα της Ολυμπιάδας και της σπατάλης, κανείς δεν είχε το όραμα να διατηρήσει αυτό το χωριό. Η ταινία πρβλήθηκε το 2004 και πέρα από τις περιβαλλοντικές εκδρομές στην λίμνη, άρχισαν να καταφθάνουν δεκάδες τουρίστες που ήθελαν να φωτογραφίσουν αυτό το υπέροχο θέαμα, παρέα με τα σπάνια πουλιά. Δεν υπήρχε σοβαρός τουρισμός στην Λίμνη Κερκίνη πριν την ταινία, ενώ ο τουρισμός έχει μειωθεί σημαντικά τώρα που το χωριό έχει καταστραφεί, με λίγα πλίνθινα τούβλα να καταμαρτυρούν την μεγαλειώδη παραγωγή του Λιβαδιού που Δακρύζει.

Η εγκληματική αδιαφορία της Πολιτείας

Ταυτόχρονα, άλλοι περίοικοι, κοντόφθαλμα σκεπτόμενοι, αφαίρεσαν οτιδήποτε μπορούσαν να επαναχρησιμοποιήσουν ή να πουλήσουν από το χωριό. Ούτε ο Ευάγγελος Βενιζέλος με την γενική γραμματέα Λίνα Μενδώνη (ως το 2004 ήταν στο πόστο), ούτε ο Πρωθυπουργός και υπουργός Τουρισμού Κώστας Καραμανλής (από τις Σέρρες οι Καραμανλήδες) έκαναν το παραμικρό για την διάσωση του χωριού. Αντίστοιχα, ούτε οι Περιφέρειες ασχολήθηκαν ιδιαίτερα. Δεν μεταφέρθηκε ποτέ το χωριό σε ένα ασφαλέστερο σημείο, πιο κοντά στην ξηρά, παρά την μεγαλοστομία των Μαυρογιαλούρων που στα λόγια έκαναν θαύματα.

Όταν το 2002 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είχε επισκεφθεί τις Σέρρες για να παραστεί σε εκδήλωση προς τιμήν του, είχε αναφέρει την απογοήτευσή του για την μη αξιοποίηση, γιατί εναλλακτικά θα το ξέστηναν από την παραγωγή ως όφειλαν. Όμως το άφησαν, καθώς είχε συμβάλει στην ραγδαία αύξηση του τουρισμού στην περιοχή. Το Χωριό του Αγγελόπουλου όπως το μάθαμε εμείς ή το Αγγελοχώρι όπως το αποκαλούσαν οι ντόπιοι, στέκει ως μια μακρινή ανάμνηση από την οποία μένουν μόνο οι φωτογραφίες και οι αναμνήσεις.

Μιλάμε για τις εποχές που οι φωτογραφίες αποτυπώνονταν σε φιλμ όπου κάθε κλικ μέτραγε και δυστυχώς αυτό το περιορισμένο φωτογραφικό υλικό πλέον δεν αρχειοθετείται εύκολα, ώστε να σας δώσουμε περισσότερες εικόνες. Το χωριό αργότερα «βυθίστηκε στην λήθη» και το μόνο που μας έμεινε είναι το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που «έφυγε» σαν σήμερα το 2012.

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ