Η καταδίκη του Νίκου Παππά από το Ειδικό Δικαστήριο για παράβαση καθήκοντος αρχικά μας κίνησε την περιέργεια, καθώς δεν αποδείχθηκε προσπορισμός ιδίου οφέλους από τον ίδιο τον Νίκο Παππά, κάποιον τρίτο ή την Κυβέρνηση. Ωστόσο ίδιον όφελος, κάπως διασταλτικά, θεωρήθηκε η δημιουργία φιλικού Μέσου Ενημέρωσης, κάτι που δεν συνέβη.

Ταυτόχρονα σε όλη την υπόθεση του Νίκου Παππά υπάρχει ένα διπλό παιχνίδι: Εξαιτίας της τουλάχιστον τραγικής κατάστασης στην Ελευθερία του Τύπου και εν γένει την ενημέρωση, στην συνείδηση του κόσμου ανεξαρτήτως πολιτικής σκοπιάς, φαινόταν λογικό να προσπαθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ να επηρεάσει την κατάσταση στο τηλεοπτικό τοπίο. Οπότε ανάμεσα σε όσους ενστερνίζονταν το αφήγημα της εμπλοκής του ΣΥΡΙΖΑ στα ΜΜΕ, οι εχθροί του χρησιμοποιούσαν την μιντιακή εχθρικότητα προς την σημερινή Αξιωματική Αντιπολίτευση ως απόδειξη της εμπλοκής, ενώ ακόμα και φιλικά προσκείμενοι προς τον ΣΥΡΙΖΑ το θεωρούσαν πιθανό, ως ένα τρόπο να γίνει λίγο πιο δίκαιη η ενημέρωση. Η ίδια η αδειοδότηση των καναλιών πάλι γίνεται αντιληπτή από μεγάλη μερίδα των πολιτών ως η «εκδίκηση του ΣΥΡΙΖΑ προς τους καναλάρχες», παρότι με κάθε Κυβέρνηση θα ήταν ζήτημα ισονομίας. Το ίδιο το δηλητηριώδες τοπίο στην ενημέρωση, δημιουργεί την αίσθηση πως ο οποιοσδήποτε Παππάς θα μπορούσε να κάνει κάτι για να ισοσταθμίσει την κατάσταση, με αποτέλεσμα να φαντάζει πιθανή η ενοχή. Παρ' όλα αυτά η δικαιοσύνη οφείλει να αποφασίζει βάσει στοιχείων.

Οι 6 Πράξεις που συνδέονται με κατηγορίες για την καταδίκη του Νίκου Παππά

Αποδιδόμενη Πράξη 1η: Παρέμβαση Παππά στον διαγωνισμό με σκοπό την δημιουργία «ΣΥΡΙΖΑ Channel» με χρήση του Καλογρίτσα ως «αχυράνθρωπου». Μεταξύ τους συμφωνία ώστε να λάβει μια από τις 4 άδειες.

Το να λάβει ο Χρήστος Καλογρίτσας ή όχι την άδεια, είναι προϊόν οικονομικής κατάστασης του ίδιου και του πλειστηριασμού για το απαιτούμενο ποσό της άδειας. Εντέλει ο Χρήστος Καλογρίτσας έχασε την μια άδεια την οποία είχε αρχικά κερδίσει με το ποσό των 52,6 εκατ. ευρώ.

Αποδιδόμενη Πράξη 2η: Μεσολάβηση προς τους αδερφούς Χούρι της CCC για να βρει ο Χρήστος Καλογρίτσας τα χρήματα να συμμετάσχει στην διαγωνιστική διαδικασία.
Ο Ιωάννης-Βλαδίμηρος Καλογρίτσας, γιος του Χρήστου, έχει καταθέσει υπογεγραμμένη υπεύθυνη δήλωση με την οποία γνωστοποιεί πως τα χρήματα με τα οποία συμμετέχουν στον διαγωνισμό προέρχονται από ίδια κεφάλαια. Αυτό είναι κάτι που υποθέτουμε μπορεί να ελεγχθεί.

Αποδιδόμενη Κατηγορία 3η: Παράβλεψη στο Πόθεν Έσχες Καλογρίτσα. Συνδέεται με την προηγούμενη κατηγορία και αφορά στο ότι ο Νίκος Παπάς παρέλειψε να γνωστοποιήσει πως κατά το στάδιο της προεπιλογής ο Χρήστος Καλογρίτσας δεν διέθετε τα απαιτούμενα κεφάλαια για συμμετοχή στον διαγωνισμό. Ο Χρήστος Καλογρίτσας θα αποκτούσε πρόσβαση σε δανεισμό με προσημείωση σε... βοσκοτόπια!

Κατά πάσα πιθανότητα αυτή η κατηγορία κατέπεσε εντελώς, καθώς το δικαστήριο προέβη στην απαλλαγή των Λευτέρη Κρέτσου, των 5 μελών της Επιτροπής Αξιολόγησης, αλλά και του Χρήστου Καλογρίτσα, με την αιτιολογία πως δεν βεβαίωσαν κανένα ψευδές περιστατικό (Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ 2023-σχόλιο Καθημερινής). Η επιτροπή είχε πάντα την διασφάλιση πως αν δεν καταβαλλόταν η πρώτη δόση, οποιαδήποτε εταιρεία θα κηρυσσόταν έκπτωτη.

Αποδιδόμενη Κατηγορία 4η: Μεσολάβηση Παππά προς Κοντομηνά και Μαρινάκη.
Ο Νίκος Παππάς κατηγορήθηκε πως μεσολάβησε στους Κοντομηνά και Μαρινάκη για την καταβολή της πρώτης δόσης.

Εδώ τα πράγματα είναι περίπλοκα: Ο Βαγγέλης Μαρινάκης ως μάρτυρας κατέθεσε πως ο Χρήστος Καλογρίτσας κέρδισε χωρίς καμία βοήθεια από τον Νίκο Παππά την μια άδεια, όμως πως του ζητήθηκε από τον Νίκο Παππά να συναντηθεί με τον Χρήστο Καλογρίτσα. Δήλωσε πως ο Χρήστος Καλογρίτσας δεν ευνοήθηκε από τον νόμο Παππά ή από την διαδικασία και πως «Δεν παρατήρησα κάτι παράνομο». Παρ' όλα αυτά υποστήριξε πως η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. προσπάθησε να στήσει ένα φιλικό προς αυτήν κανάλι.

Ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του Alpha, Δημήτρης Φουρλεμάδης, κατέθεσε πως συναντήθηκε με τον Χρήστο Καλογρίτσα κατ' εντολήν του Δ. Κοντομηνά, αλλά χωρίς να συζητήσουν με τον Χρήστο Καλογρίτσα αν διέθετε τα χρήματα για την άδεια. Καθώς οι άδειες ήταν τέσσερις, επισήμανε πως υπήρξε σειρά επαφών ανάμεσα στους υπερθεματιστές που κέρδισαν τις άδειες και όσους έμειναν εκτός, για να διερευνήσουν την πιθανότητα συνεργασιών. Δήλωσε πως ο Δημήτρης Κοντομηνάς «ήταν λογικό να διακατεχόταν από οργή, καθώς δεν ήθελε -όπως και άλλοι ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών- να γίνει ο διαγωνισμός και να πληρώσει». Κατά την ενημέρωση που είχε από τον Κοντομηνά, δεν συναντήθηκε με τον Χρήστο Καλογρίτσα ως εκλεκτό της Κυβέρνησης, ενώ δεν επικοινώνησε με τον Νίκο Παππά. Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο δεν υπήρξε παρέμβαση του Νίκου Παππά υπέρ του Χρήστου Καλογρίτσα.

Για το ίδιο ζήτημα ο Γιώργος Παπαχρήστος ανέφερε πως δεν συνάντησε τον Νίκο Παππά, ούτε πως είχε γνώση για επαφές του με σκοπό την χρηματοδότηση του Χρήστου Καλογρίτσα.

Ο Δήμος Βερύκιος, ως μάρτυρας, κατέθεσε πως ο Χρήστος Καλογρίτσας επικοινώνησε ο ίδιος με τον Δημήτρη Κοντομηνά για να συζητήσουν πιθανή συνεργασία. Ανέφερε πως «έκανε εντύπωση στον Δ. Κοντομηνά ότι ο Καλογρίτσας μιλούσε απαξιωτικά για την τότε Κυβέρνηση» και πως ο ίδιος ο Δ. Κοντομηνάς δήλωσε: «Πώς μπορώ να συνεργαστώ με ένα τύπο που δεν έχει μία στην τσέπη και βρίζει αυτούς που υποτίθεται ότι τον έστειλαν;». Ο Βερύκιος κατέθεσε το αξιολογικό συμπέρασμα πως «ο Κοντομηνάς πίστευε πως τον Καλογρίτσα τον έστειλε το Μαξίμου. Μετά την συνάντηση η πεποίθησή του ήταν ότι το Μαξίμου δεν ήθελε τον Καλογρίτσα».

Από τις μαρτυρίες κρίνεται μάλλον απίθανο πως ήταν αυτή η πράξη για την οποία καταδικάστηκε ο Νίκος Παππάς.

Αποδιδόμενη Κατηγορία 5η: Ο Νίκος Παππάς έδωσε εντολή στον Καλογρίτσα για την δημιουργία κομματικής εφημερίδας υπό το όνομα «Documento», καμουφλαρισμένη ως τρίτη εταιρεία.

Ο Νίκος Παππάς κατηγορήθηκε πως συμφώνησε με τον Χρήστο Καλογρίτσα για να ιδρυθεί το «Documento», υπό τον μανδύα τρίτης εταιρείας του Ιωάννη Βλαδίμηρου Καλογρίτσα. Φεύγουμε από τις κατηγορίες για τις τηλεοπτικές άδειες και πάμε σε καινούρια κατηγορία. Ο τότε Διευθυντής του «Documento» Κώστας Βαξεβάνης δήλωσε πως ο Χρήστος Καλογρίτσας επιχειρούσε να κρύψει αποκαλύψεις που αφορούσαν τους Μητσοτάκη, Αβραμόπουλο, Στουρνάρα και συγκεκριμένα τα δημοσιεύματα για τα πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη και της συζύγου του, καθώς και με αυτά για τον Γιάννη Στουρνάρα. Ο Κώστας Βαξεβάνης επιβεβαίωσε πως τα 3 εκατομμύρια των Χούρι της CCC υπήρξαν, αποδεσμεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2017 και διοχετεύθηκαν σε λογαριασμούς του Καλογρίτσα και των συνεργατών του. Δήλωσε πως ο Καλογρίτσας αντιδρούσε στα δημοσιεύματα κατά του Στουρνάρα, διότι από την θέση που κατείχε ο Στουρνάρας μπορούσε να ελέγξει τα δάνεια του Καλογρίτσα. Η δεύτερη αντίδραση του Καλογρίτσα, πάντα σύμφωνα με τον Κ. Βαξεβάνη, ήταν σχετικά με τα δάνεια του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον «Κήρυκα Χανίων» και η τρίτη αφορούσε δημοσίευμα του «Documento» για τον Αβραμόπουλο και τα εμβόλια της Novartis για την γρίπη. Ο Κώστας Βαξεβάνης δήλωσε πως συνάντησε τον Χρήστο Καλογρίτσα μετά από πρόσκληση του ίδιου, χωρίς παρέμβαση του Νίκου Παππά.

Από τις μαρτυρίες αυτή η κατηγορία δεν φάινεται τόσο ισχυρή ώστε να καταδικάσει τον Νίκο Παππά, όμως είναι και περιορισμένοι οι μάρτυρες που είχαν γνώση των γεγονότων. Ουσιαστικά είναι ο λόγος του Χρήστου Καλογρίτσα απέναντι στον λόγο των Βαξεβάνη και Παππά.

Αποδιδόμενη Κατηγορία 6η: Ανάμειξη Παππά στην λειτουργία του «Documento» - Αποξένωση και διωγμός Καλογρίτσα από την εφημερίδα.

Κατηγορία κατά του Νίκου Παππά πως συνετέλεσε με την 5η και 6η κατηγορία στην ίδρυση και λειτουργία του «Documento», λειτουργώντας ως σκιώδης εκδότης παρά το ασυμβίβαστο.
Αν ισχύει η 5η κατηγορία, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να ισχύει και η 6η κατηγορία. Αυτό θα προϋπόθετε αυστηρό έλεγχο του Νίκου Παππά πάνω στην εφημερίδα «Documento», όπου μπορεί κανείς να σκεφτεί πως το να είσαι υπουργός και ταυτόχρονα εκδότης, είσαι ασυμβίβαστο από άποψη χρόνου. Ο Χρήστος Καλογρίτσας κατηγόρησε τον Νίκο Παππά για την δημιουργία φιλοΣΥΡΙΖΑϊκής εφημερίδας, όμως όχι για την κατηγορία του σκιώδους εκδότη. Οπότε αυτή η κατηγορία, του σκιώδους εκδότη της εφημερίδας «Documento», πραγματικά δεν φαίνεται να «πατάει» πουθενά.

Κατά πάσα πιθανότητα, η καταδίκη του Νίκου Παππά προέκυψε εξαιτίας πράξεων που έκανε βάσει της διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 2Α του ν.4339/2015 (Νόμος Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες) πριν αυτή κριθεί αντισυνταγματική. Τουλάχιστον αυτό αναφέρεται στο βούλευμα. Δηλαδή η διάταξη που σε μετέπειτα χρόνο κρίθηκε αντισυνταγματική και περιέγραφε τις αρμοδιότητες του Υπουργού ως προς τις τηλεοπτικές άδειες. Δεν γνωρίζουμε αν νομικά μπορεί να κατηγορηθεί κάποιος για την τήρηση ενός νόμου πριν αυτός κριθεί αντισυνταγματικός, κατά την διάρκεια δηλαδή που δεν είχε γίνει κάποιου είδους ένσταση στα νόμιμα δικαστήρια (ΣτΕ, Άρειος Πάγος). Παρ' όλα αυτά, στις 6 πράξεις που του αποδόθηκαν δεν βρέθηκε κάποια μαρτυρία που να είναι ικανή να τον καταδικάσει με τόση άνεση.

Ας σας αφήσουμε με μερικές λεπτομέρειες

Στην διάρκεια της έρευνας, πέσαμε πάνω σε πολλούς ενδιαφέροντες αριθμούς και γεγονότα:

Οι υπερθεματιστές για τις 4 άδειες αρχικά θα έπρεπε να καταβάλουν το ποσό των 246 εκατ. ευρώ. Ο ΣΚΑΙ 43,4 εκατ. ευρώ, ο Ιωάννης Καλογρίτσας 52,6 εκατ. ευρώ (εντέλει την θέση του πήρε ο Σαββίδης με 61,5 εκατ. ευρώ), ο ΑΝΤ1 75,9 εκατ. ευρώ και ο Βαγγέλης Μαρινάκης (ως Alter Ego Media A.E.) 73,9 εκατ. ευρώ.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε τον Οκτώβρη του 2016 το άρθρο 2α του Νόμου Παππά ως αντισυνταγματικό και οι άδειες «βρέθηκαν στον αέρα». Η αντισυνταγματικότητα οδήγησε σε κάποιες από τις κατηγορίες κατά του Νίκου Παππά. 

Μετά από διχογνωμία πολλών μηνών και κόλλημα στην σύνθεση του ΕΣΡ, που είχε ως αποτέλεσμα την παραμονή των μελών της προηγούμενης διοίκησης μετά το πέρας της θητείας τους, τα κόμματα συμφώνησαν σε νέα σύνθεση τον Νοέμβρη του 2016. Ανοίγει ο δρόμος για διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες αυτή την φορά από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.

Εντέλει οι τηλεοπτικές άδειες αυξήθηκαν από το ΕΣΡ από 4 σε 7 και χωρίς διαδικασία πλειστηριασμού. Το κόστος της κάθε μιας 35 εκατ. ευρώ. Πιθανό συνολικό ποσό 245 εκατ. ευρώ για τις 7 άδειες, με την διαφορά πως μια άδεια θα έμεινε «ορφανή», άρα 210 εκατ. ευρώ στα δημόσια ταμεία. Αυτά συμβαίνουν στις 31 Ιουλίου του 2017. Οι άδειες κοστίζουν μέχρι και λιγότερα από τα μισά χρήματα της πιο ακριβής προσφοράς (ΑΝΤ1 75,9 εκατ. ευρώ) και πιο χαμηλά και από την φθηνότερη άδεια.

Στο ΕΣΡ κατέθεσαν φάκελο 6 εταιρείες, οι 5 προχώρησαν σε αγορά τηλεοπτικής άδειας και μία απορρίφθηκε. Συνολικό ποσό 175 εκατ. ευρώ σε 10 δόσεις των 3,5 εκατομμυρίων για κάθε εταιρεία. Έχουμε Σεπτέμβριο του 2018 και χρειάστηκαν ήδη δύο χρόνια για να πληρώσουν τα κανάλια έστω 1 ευρώ στο δημόσιο.

Τον Οκτώβρη του 2018 η Alter Ego του Βαγγέλη Μαρινάκη καταθέτει αίτημα για μια από τις δύο άδειες που έχουν απομείνει.

Το 2015, 11 κανάλια ή ΜΜΕ είχαν χρέη προς τις 4 συστημικές τράπεζες 808.000.000 ευρώ. Πλην ΔΟΛ ο υπέρογκος δανεισμός χωρίς ιδιαίτερο έλεγχο συνεχίζεται. Όταν πουλήθηκε ο Alpha, o τότε ιδιοκτήτης του ο Κοντομηνάς πήρε 3,5 εκατομμύρια και τα υπόλοιπα 18 τα έβαλε βάσει συμφωνίας στο μετοχικό κεφάλαιο. Τα χρέη του Alpha ήταν 104.330.498 ευρώ στο τέλος του 2017, όταν και πωλήθηκε.

Οι τελευταίες γνωστές οφειλές που βρήκαμε για τον ΣΚΑΪ ήταν άνω των 104.000.000 ευρώ, το 2015.

Οι τελευταίες γνωστές οφειλές του ΑΝΤ1 ήταν περισσότερα από 169.000.000 ευρώ το 2015.

Τα περισσότερα πρόστιμα του ΕΣΡ στα τηλεοπτικά κανάλια, όσο μας βοήθησε η έρευνά μας σε ένα ζήτημα που κανείς δεν θέλει να φαίνεται, δεν γίνονται απαιτητά. Πιθανόν κανένα μεγάλο κανάλι να μην έχει πληρώσει πρόστιμο για χρόνια.

Πλέον στον κόσμο της ενημέρωσης το Open θεωρείται αμιγώς φιλοκυβερνητικό κανάλι για περισσότερο από ένα χρόνο, ενώ για το Kontra υπάρχει σοβαρά η πιθανότητα να αλλάξει χέρια και να πάει στους μεγαλομέτοχους του Ελλάκτωρ Καϋμενάκη-Μπάκο. Πιθανότατα θα ακολουθήσει και αυτό φιλοκυβερνητική κατεύθυνση εφόσον προχωρήσει η πώληση, ως ένα νέο πλήγμα στην πολυφωνία.

Την δεδομένη στιγμή τα κανάλια αντιμετωπίζονται ως αμιγώς ζημιογόνες επιχειρήσεις. Για να διατηρεί κάποιος μια ζημιογόνο επιχείρηση, σημαίνει πως προκύπτει «κέρδος από αλλού».