Πληθαίνουν τα περιστατικά bullying στην Ελλάδα, με πολλά από αυτά να λαμβάνουν χώρα σε σχολεία. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση των περιστατικών εκφοβισμού στα νηπιαγωγεία και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, με τα ποσοστά να ανεβαίνουν ραγδαία σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου και η σύμπραξη με ειδικούς είναι το «κλειδί» για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.

Σύμφωνα με το Live Without Βullying, μια πρωτοποριακή πλατφόρμα παροχής δωρεάν online συμβουλευτικής υποστήριξης σε μαθητές, γονείς και καθηγητές που δημιουργήθηκε το 2015 από το ΚΜΟΠ - Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του ενδοσχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού, παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού και ενδοσχολικής βίας στην Ελλάδα, με την κατάσταση πλέον να επιτάσσει μια έγκαιρη παρέμβαση, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι η πρόληψη τέτοιων καταστάσεων είναι πιο αναγκαία από ποτέ.

Η δρ Αντόνια Τόρενς, εκπαιδευτική ψυχολόγος και γενική διευθύντρια του ΚΜΟΠ, μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ανέφερε ότι μέσω της πλατφόρμας Live without Bullying για την οποία είναι υπεύθυνη, «έχουμε αναφορές για πρώτη φορά και για παιδιά νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου. Αυτά τα φαινόμενα ήταν πολύ πιο σπάνια στο παρελθόν».

Τα στοιχεία του ΚΜΟΠ έδειξαν ότι αυξάνονται τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας που γίνονται γνωστά, με τα περισσότερα εξ αυτών να λαμβάνουν χώρα εντός του σχολείου.

Παρότι καταγράφονται αρκετά περιστατικά εκτός του σχολικού περιβάλλοντος, η Τόρενς επισημαίνει ότι το σχολείο οφείλει να αναλάβει τον πιο κρίσιμο ρόλο.

«Παρατηρούνται εκφοβιστικές συμπεριφορές σε πολύ μικρά παιδιά, σε σύγκριση με το παρελθόν. Έχουμε αναφορές για πρώτη φορά και για παιδιά νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου. Αυτά τα φαινόμενα ήταν πολύ πιο σπάνια στο παρελθόν. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 41 χώρες, στο ποσοστό των συνολικών μαθητών που έχουν υπάρξει μάρτυρες γεγονότος σχολικού εκφοβισμού σε βάρος συμμαθητή/τριας τους. Πλέον ένας στους τρεις νέους, σύμφωνα με έρευνες, έχουν βιώσει σχολικό ή διαδικτυακό εκφοβισμό» σημειώνει η Τόρενς.

Συμβουλές διαχείρισης περιστατικών σχολικού εκφοβισμού

Η Αντόνια Τόρενς δίνει ορισμένες γενικές συμβουλές, σχετικές με τον τρόπο με τον οποίο οι γονείς πρέπει να δράσουν αν το παιδί τους πέσει θύμα bullying, παρότι, όπως επισημαίνει, κάθε περίπτωση εκφοβισμού χρήζει εξατομικευμένης διαχείρισης.  

«Δίνουμε συμβουλές στους γονείς να μην πανικοβάλλονται, να μιλούν στο παιδί τους ήπια, και να το καθησυχάζουν ότι μαζί θα βρουν λύσεις, ώστε το παιδί να αισθάνεται σύμμαχο το γονιό του. Επίσης, δεν πρέπει να ξεκινούν αντιπαράθεση με τους γονείς άλλων παιδιών, καθώς το σχολείο είναι υπεύθυνο να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στους γονείς. Οι γονείς πρέπει να έρχονται σε επαφή με το σχολείο ξανά και ξανά και οι εκπαιδευτικοί από την πλευρά τους χρειάζεται να ενημερώνονται γύρω από τη διαχείριση φαινομένων bullying», επισημαίνει. 

Ταυτόχρονα εξηγεί ότι είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μαθαίνουν στα παιδιά τους πώς να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις, υπογραμμίζοντας «η διεκδικητικότητα είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείται από μικρές ηλικίες και βέβαια πρέπει να θυμόμαστε ότι το καθημερινό παράδειγμα των γονιών και του πώς λύνουν τα προβλήματά τους είναι σημαντικό».

Μέσω της πλατφόρμας Live Without Bullying του ΚΜΟΠ, ως σήμερα, περίπου 30.000 άτομα (μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί) έχουν δεχτεί δωρεάν και ανώνυμα συμβουλευτική υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχολόγους ή έχουν συμμετάσχει στα σεμινάρια και τις εκπαιδεύσεις που παρέχονται σε αυτή. 

Επιπλέον, στην πλατφόρμα μπορεί να βρει κάποιος συμβουλές για όσους είναι αυτόπτες μάρτυρες περιστατικών bullying.

Κατά τη διάρκεια του περιστατικού, ο παρατηρητής πρέπει: 

• να αναλάβει δράση και να παρακινήσει και τους άλλους παρατηρητές να αναλάβουν δράση,
• να μην συμμετέχει στα αστεία και τα κακόβουλα σχόλια που απευθύνονται στο πρόσωπο που εκφοβίζεται,
• να κρατήσει την ψυχραιμία του,
• να εμποδίσει τους άλλους παρατηρητές να καταγράψουν με οποιονδήποτε τρόπο το περιστατικό του εκφοβισμού, και 
• να ειδοποιήσει έναν δάσκαλο να διαχειριστεί την κατάσταση.

Μετά το περιστατικό ο παρατηρητής πρέπει:

• να πλησιάσει τον μαθητή που δέχτηκε εκφοβισμό, να τον υποστηρίξει και να του πει ότι ο εκφοβισμός θα σταματήσει αν ζητήσει βοήθεια από άλλους ανθρώπους.
• να συζητήσει το περιστατικό με έναν εκπαιδευτικό από το σχολείο.