Πρώτος βγήκε ο Βασίλης Κικίλιας, που αναδεικνύεται σε Υπουργό των Καταστραφών (με θητεία στο Υγείας στην Πανδημία και Πολιτικής Προστασίας στις πυρκαγιές), για να ρίξει το φταίξιμο στους πολίτες, κάνοντας λόγο πως «παρά τις προειδοποιήσεις, είτε από αμέλεια, είτε από εγκληματική αμέλεια είτε από εμπρησμό, είχαμε 81 φωτιές» δίνοντας τον τόνο για το αφήγημα «Εσείς φταίτε». Ανέφερε ότι επιχείρησαν 544 πυροσβέστες με 198 υδροφόρα οχήματα, ενώ από αέρος έδωσαν τη μάχη -κατά περιόδους- 23 αεροσκάφη και 18 ελικόπτερα. Στα υδροφόρα οχήματα προφανώς προσμετρούνται και οχήματα πέραν των πυροσβεστικών.

Αργότερα ο Πρωθυπουργός μας είπε από τις Βρυξέλλες πως «είχαν προειδοποιήσει πως εξαιτίας του καύσωνα και των ανέμων, θα είχαμε πυρκαγιές» και πως «οι πολίτες πρέπει να υπακούουν στις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας» με ολίγη «Κλιματική Κρίση». Κοινός παρονομαστής και των δύο πως θα υπάρξουν αποζημιώσεις. Οι γνωστές ανεπαρκείς αποζημιώσεις, που δεν ενδιαφέρουν κανέναν την δεδομένη στιγμή. Το θέμα είναι πως φτάσαμε στο σήμερα και γιατί μετράμε ίσως εκατοντάδες καμμένα σπίτια και καμένα ζώα (πληροφορίες κάνουν λόγο για περισσότερα από 200).

Οτιδήποτε και να ισχυριστούν οι υπεύθυνοι που διαχειρίζονται τις καταστροφές αντί να τις προλαμβάνουν, προκύπτουν πολλά λάθη κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου. Την ώρα που στα φιλοκυβερνητικά κανάλια ρίχνουν την ευθύνη στους Δήμους, προκύπτει πως τα ποσά που δόθηκαν σε όλους τους δήμους της χώρας ήταν 25 εκατομμύρια ευρώ. Με αυτά τα χρήματα όλοι οι Δήμοι της χώρας θα έπρεπε να προσλάβουν συνεργεία και να καθαρίσουν όλα τα οικόπεδα της χώρας από ξερά χόρτα. Αντιπυρικές ζώνες δεν έγιναν όπως έπρεπε, γιατί το στρατηγικό σχέδιο της αντιπυρικής περιόδου έλεγε ένα πράγμα: Εκκενώσεις. Αντίστοιχα δεν απομακρύνθηκε καύσιμη ύλη από τα δάση (ξερά κλαδιά, σκουπίδια, το οτιδήποτε) ιδίως πλησίων περιαστικών κέντρων.. Χαρακτηριστικό λάθος πως το 112 (ούτε αυτοματοποιημένο, ούτε απρόσωπο, κάποιοι το χειρίζονται) έστελνε τους κατοίκους για μιάμιση προς την Παλαιά Φώκαια (Από τις 15:15 έως τις 16:47), εκεί όπου κατευθύνονταν οι φλόγες. Ύστερα, κλείνοντας τους κεντρικούς δρόμους που δεν ήταν ακόμα σε κίνδυνο, εμπόδιζαν τους κατοίκους της Κερατέας, της Αναβύσσου, του Λαγονησίου και της Σαρωνίδας, να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να πάρουν τους δικούς τους. Μέχρι που είχαμε φασαρίες στα μπλόκα με οδηγούς και αστυνομικούς και αναγκάστηκαν να τα ανοίξουν.

Υδροδότηση

Στις περιοχές αυτές (Κερατέα, Σαρωνίδα, Ανάβυσσο, Λαγονήσι) δεν περνά κεντρικός αγωγός της ΕΥΔΑΠ και αντ’ αυτού γεμίζουν κάποιες τοπικές δεξαμενές. Η ΕΥΔΑΠ έχει δύο αγωγούς στις λεωφόρους Αθηνών-Σουνίου και Λαυρίου. Η χρήση δεξαμενών ήταν ένας καλός τρόπος το 1980 που στην περιοχή ζούσαν 200 πρόβατα, δύο τσοπανόσκυλα και πέντε άνθρωποι, όμως το 2023 είναι ΑΝΕΠΑΡΚΕΣ. Οι κάτοικοι δεν είχαν πίεση να σβήσουν τις φωτιές και αντίστοιχα προβλήματα αντιμετώπισαν οι πυροσβέστες.

Αυτό είναι το κυριότερο πρόβλημα που -μοιραία- θα το ξαναβρούμε μπροστά μας.

Στην δε Σαρωνίδα, η ρυμοτομία είναι απλά ανύπαρκτη. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν ήξεραν πώς να πάνε στα σημεία ενδιαφέροντος. Μιλάμε για εκτάσεις που σύμφωνα με τον πρώην Δήμαρχο Πέτρο Φιλίππου κατασκευάστηκαν άναρχα, με μαύρο χρήμα. Βέβαια αυτό δεν λέει τίποτα σε μια πολιτεία που όσα από τα σπίτια ήταν αυθαίρετα νομιμοποιήθηκαν με τσουχτερό χαράτσι. Οπότε η ευθύνη ανήκει στην Πολιτεία. Αυτή την στιγμή, οι περισσότερες από τις πληγείσες περιοχές είναι χωρίς ηλεκτροδότηση εν μέσω καύσωνα και άρα χωρίς νερό.

Τα εναέρια μέσα

Από την αρχή, ενημερωθήκαμε πως πετούσαν 23 αεροσκάφη και 18 ελικόπτερα. Από αυτά κάποια ήταν τράκτορες μικρής χωρητικότητας σε νερό (σε σχέση με τα Canadair) και αποτελεσματικά μόνο όταν πετούν σε ομάδες. Τα ελικόπτερα κάνουν στοχευμένες ρίψεις, αλλά ήταν διασκορπισμένα. Την είδηση της ημέρας την έβγαλε όμως το ieidiseis με τον αντιστράτηγος ε.α. της Πυροσβεστικής, Ανδριανό Γκουρμπάτση.

Αντιγράφοντας την σχετική δήλωση στο ieidiseis αυτούσια:

«Φέτος η χώρα μας έχει νοικιάσει 20 τράκτορες, οι οποίοι είναι δύο κατηγοριών. Αυτοί που παίρνουν νερό από τη θάλασσα, οι λεγόμενοι αμφίβιοι, και οι σταθερής υδροληψίας, δηλαδή αυτοί που δε μπορούν να πάρουν νερό από τη θάλασσα και εφοδιάζονται με νερό από τα αεροδρόμια. Δεδομένου ότι σήμερα έχουμε κατηγορία κινδύνου 4, σηκώθηκαν δύο τράκτορες, όπως φαίνεται σε σχετική εφαρμογή, στις 12.00 το μεσημέρι για να κάνουν περιπολία.

Πήγαν στην Αττική, πέρασαν στην Εύβοια και μόλις έφτασαν στα Γεράνεια Όρη, έκαναν αναστροφή, περίπου στις 12.30 για να πάνε στον Κουβαρά, μετά από εντολή που έλαβαν.

Έκαναν περιστροφή πάνω από την πυρκαγιά, δεν έριξαν νερό γιατί ήταν τράκτορες σταθερής υδροληψίας, άρα δεν μπορούσαν να πάρουν νερό από τη θάλασσα. Σημειώνεται ότι οι τράκτορες περιπολούν άδειοι, για να είναι ελαφριοί. Έτσι οι δύο τράκτορες έφυγαν από τον Κουβαρά για να πάνε για εφοδιασμό στο αεροδρόμιο στο Τατόι. Το αποτέλεσμα ήταν να χαθεί χρόνος.

Όταν ξέσπασε η φωτιά στον Κουβαρά, εάν οι τράκτορες ήταν αμφίβιοι και όχι σταθερής υδροληψίας, δηλαδή μπορούσαν να πάρουν νερό -από τρεις τόνους ο καθένας- μπορεί να την προλάβαιναν την πυρκαγιά» (σ.σ. Να σημειώσουμε ως 2020 πως τα Canadair έχουν την διπλάσια χωρητικότητα σε νερό ή επιβραδυντικό υγρό).

Ο κ. Γκουρμπάτσης εκφράζει το φόβο ότι υπάρχει αδυναμία διαχείρισης πολλών ταυτόχρονων πύρινων μετώπων. «Η φωτιά στο Λουτράκι περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Φοβάμαι ότι υπάρχει αδυναμία διαχείρισης ταυτόχρονων σοβαρών συμβάντων. Και αυτό παρότι φέτος έχουμε περισσότερα μισθωμένα εναέρια μέσα από κάθε άλλη χρονιά. Συνολικά έχουμε 51 μισθωμένα εναέρια μέσα».

Τα πρώτα συμπεράσματα

Όχι μόνο δεν κάνουμε μόνιμες αγορές ώστε τα εναέρια μέσα να βγουν φθηνότερα στους πολίτες, αλλά ενοικιάστηκαν σε μπλοκ, εναέρια μέσα προφανώς με συγκεκριμένη σύμβαση. Όμως εξαιτίας λάθους σχεδιασμού, δεν επιλέχθηκε να πετούν στις περιπολίες τα αμφίβια με δυνατότητα ανεφοδιασμού από την θάλασσα, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος.

Σε σχετικές ερωτήσεις στον Περιφερειακό Συντονιστή της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής Νίκο Σταθόπουλο, μας ενημέρωσε πως από την Περιφέρεια έχουν δοθεί στους Δήμους, μπρελόκ GPS για τα οχήματα και τα εναέρια μέσα, ώστε να εμφανίζονται οι θέσεις τους σε κεντρικό υπολογιστή και τα κέντρα επιχειρήσεων. Εφόσον αυτά χρησιμοποιήθηκαν, αυτός είναι ο τρόπος να προκύψουν στοιχεία που να αποδεικνύουν τις καταγγελίες κατοίκων πως οι περιοχές τους αφέθηκαν στο έλεος της πυρκαγιάς και δεν βοηθήθηκαν από εναέρια μέσα ή οχήματα.

Κλείνοντας, να υπογραμμίσουμε πως δεν θέτουμε ζήτημα σχετικά με τις ενέργειες των ανδρών και γυναικών της Πυροσβεστικής που έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν στο πεδίο, αλλά ζητήματα σχεδιασμού και συντονισμού. Σε αυτά τα ζητήματα θα επανέλθουμε, με ειδικές ερωτήσεις πλέον, στην Πυροσβεστική και στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής.