ΠΑΥΛΟΣ ΦΥΣΣΑΣ 10/4/1979-18/9/2013 - ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ, ΔΕΝ ΣΥΓΧΩΡΟΥΜΕ. (φωτορεπορτάζ Κερατσίνι - Λιπάσματα)
10 χρόνια από το θάνατό του, 2 μέρες στη γειτονιά του.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΑΡΙΑ ΓΑΛΑΤΗ
Το παρακάτω είναι ένα απόλυτα στρατευμένο, γεμάτο προσωπικές σκέψεις, φορτισμένο, θυμωμένο και αυτοαναφορικό κείμενο.
Αν δεν θες κάτι τέτοιο, διάβασε κάτι άλλο.
Αν θες, μπορεί να βρεις κάτι από σένα, κάπου μέσα.
Ίσως στις σκέψεις μου, ίσως στις δικές σου.
Σίγουρα στις φωτογραφίες και το υλικό της Μαρίας.
Σίγουρα στις μουσικές που το συνοδεύουν.
Το Δεκέμβρη του 2008 είμαι έγκυος, περιμένω τον πρώτο γιο μου. Η Αθήνα καίγεται για τον γιο μιας άλλης μάνας. Το 2013, ο δεύτερος γιος μου δεν έχει χρονίσει. Μια μάνα, μια ακόμα, χάνει τον δικό της.
Το συναίσθημά μου φεύγει από τη συλλογική σφαίρα γίνεται αδιανόητα βαρύ, με απειλεί με πρωτόγνωρη σφοδρότητα. Δεν είναι λύπη, είναι μια ακαθόριστα λυσσασμένα, λυπημένη οργή. Ο γιος της, γίνεται και δικός μου.
Η μάνα του Παύλου γίνεται η Παναγιά μου. Το συναίσθημά μου δικαιώνεται όταν ξεκινά η δίκη της Χρυσής Αυγής.
Έχει θάψει το παιδί της. Απέναντί της, στέκεται ο δολοφόνος του. Και εκείνη μπορεί και κάνει τη δίκη αυτή, δίκη της Χρυσής Αυγής.
Κατά τη διάρκεια της δίκης που στηρίζεται πάνω της, η Μάγδα Φύσσα γίνεται μάνα όλων. Στις 6 Οκτώβρη του 2015 η Μάγδα, η μητέρα του Παύλου, η μάνα του δολοφονημένου, μετά από 7 μήνες που στέκεται εκεί αγέρωχη, παρακολουθώντας την πολύωρη επίπονη αβάσταχτη, ακροαματική διαδικασία, πετάει ένα μπουκάλι με νερό στον κατηγορούμενο. Στο δολοφόνο του γιου της.
Τα πλυντήρια ξεκινούν, προσπαθούν με λογικά επιχειρήματα που βρομάνε ναζισμό, να μας πουν γιατί δεν είναι σωστό μία μάρτυρας να πετάει μπουκάλι με νερό σε έναν κατηγορούμενο.
Κοιτάω να βρω το λάθος. Το βρίσκω. Μόνη ατέλεια στην εικόνα είναι ότι το μπουκάλι δεν είναι αναμμένο με στουπί.
Η Μάγδα Φύσσα δεν λυγίζει. Μιλά ανοιχτά για τη σχέση Χρυσής Αυγής - ΕΛ.ΑΣ, την εγκληματική οργάνωση που μπήκε στη Βουλή. Μιλά και για πρώτη φορά σε αίθουσα δικαστηρίου, ενώπιον της Δικαιοσύνης, ακούγεται κάτι τέτοιο.
Στις 7 Οκτωβρίου 2020, πέντε χρόνια μετά η Μάγδα κερδίζει για όλους μας. «Τα κατάφερες... Γιε μου!». Η κραυγή της φτάνει στα αυτιά μας. Ο ποταμός των ανθρώπων που έχει κλείσει την Αλεξάνδρας και τους γύρω δρόμους παγώνει ώσπου να κατανοήσει το μεγαλειώδες. Ο πολύχρονος αγώνας δικαιώνεται. Οι ναζί -είναι- στη φυλακή.
Ένας αγώνας που δεν τελειώνει
Πεντέμισι χρόνια κράτησε η δίκη της Χ.Α. Δεν πήγα ποτέ. Δεν άντεχα. Στον κόσμο των δυο αγοριών μου, δεν χώραγε ο θάνατος σε αυτή την έντασή του.
Βρέθηκα στην μεγάλη αίθουσα του Εφετείου, όπου η εγκληματική οργάνωση δικάζεται σε δεύτερο βαθμό, στις 7 του περσινού Οκτώβρη. Και ήταν σαν να μην είχα λείψει ποτέ.
«Είμαι η μητέρα του, ονομάζομαι Μάγδα, και ο Παύλος είναι γιος μου. Θα ξεκινήσω από τις 17/9/2013, που είδα για τελευταία φορά το παιδί μου». Η Μάγδα Φύσσα καταθέτει. Ο χρόνος μετράει πάλι από την αρχή. Μέχρι τη στιγμή που ενώ εξιστορεί την νύχτα της δολοφονίας του παιδιού της από μέλη της Χ.Α. τρεις από εκείνους, καθισμένοι στην άδεια πλευρά τους, δυο άντρες και μια γυναίκα, χαιρετούν και στέλνουν φιλιά στην γεμάτη άλλη πλευρά. Τη δική μας.
Η εικόνα καθαρίζει. Για να γίνει εντελώς ξεκάθαρη όταν ο Κωνσταντίνος Πλεύρης απευθυνόμενος στην Μάγδα Φύσσα της λέει: «Αν βλέπανε τη δίκη στο εξωτερικό, δεν θα τολμούσατε να λέτε αυτά που λέτε». Εκείνη του απαντά: «Θα τολμούσατε να χαιρετήσετε ναζιστικά αν ήσασταν στο εξωτερικό;».
Ο συνήγορος του Γιώργου Λαγού σηκώνεται όρθιος. Αμίλητος χαιρετάει ναζιστικά παρατεταμένα. Και ο χρόνος παγώνει.
10 χρόνια μετά
Είσαι εδώ λένε, δεν έφυγες ποτέ. Δεν ξέρω ρε Παύλο. Η μάλλον ξέρω. Ξέρουμε όλοι. Είναι αναγκαίοι οι ήρωες. Είναι πιο αναγκαίοι από τη ζωή; Από τη ζωή σου; Μιας ζωής θυσία, σε μια κοινωνία που δεν θυμάται, δεν αλλάζει. Ή μήπως μιας ζωής που έγινε εμβληματικής σημασίας σημείο αναφοράς, για εκείνη την κοινωνία που θυμάται και δεν συγχωρά;
Που παλεύει το συναίσθημα της ήττας, που της προκαλεί η μάνα σου όταν σκύβει να φιλήσει τη μαρμάρινη όψη σου στη γειτονιά σας, να το κάνει νίκη.
Στις φωτογραφίες οι δύο μέρες για τα δέκα χρόνια στα Λιπάσματα και στο Κερατσίνι. Στη γειτονιά του Παύλου.
ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ
Το όνομά του. Ένας δρόμος. Ξεκάθαρος ο προορισμός του. Γράφτηκε με το αίμα του, 10 χρόνια πριν. Οδός Παύλου Φύσσα.
Η μάνα του Παύλου, ο πατέρας του Βασίλη. Αν μπορούν εκείνοι να χαμογελούν, μπορούμε όλοι.
Ο Γιάννης Μάγγος κρατά πλακάτ για τον Παύλο. Μόνο για αυτή τη μέρα, κρατά πανό για το παιδί της Μάγδας. Δίπλα του, στην αγκαλιά του, ο πατέρας του, Παναγιώτης.
Το Κερατσίνι, θάλασσα ανθρώπων. Για τον Παύλο. Για όλους μας.
Η μαρμάρινη μορφή του. Παγωμένος ο χρόνος, παγωμένες οι ψυχές.
Ούτε βήμα πίσω. Αντέχετε; Αντέχουμε;
Όλοι εκεί. Ναι, όλοι εκεί.
ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ
Ο Μίλτος Πασχαλίδης ανοίγει τα χέρια του. Χωράνε όλοι; Χωράνε.
Λιπάσματα, για τα 10 χρόνια. Δεν ξεχνάμε, δεν συγχωρούμε.
Παρέμβαση για τα προσφυγικά.
Παρέμβαση για τον δολοφονημένο από την Αστυνομία Κώστα Μανιουδάκη.
Κόκκινος ουρανός τη νύχτα. Για τον Παύλο.
Ο κόσμος, ο κόσμος μας.
ΛΕΞ, πάντα εκεί που πρέπει, πάντα με εκείνους που πρέπει.
Γιάννης Χαρούλης στη σωστή πλευρά.
Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους ναζί.
Πριν από 10 χρόνια ήταν παιδιά, παιδιά που δεν θα ξεχάσουν. Θα είναι πάντα ένα βήμα πριν. Από όλους.
Μπορεί μια ημερομηνία δολοφονίας να γίνεται μια συλλογική γιορτή μνήμης; Ω, ναι.
ΑΚΟΥΣΤΕ:
