Όχι μετρό στην Πλατεία Εξαρχείων. Πράγματι, ένα σχέδιο εξαιρετικά ακατανόητο. 

Πολλοί είχαν επιμείνει σθεναρά να μετακινηθεί το μετρό στην οδό Τοσίτσα, λίγα μόλις μέτρα από την πλατεία Εξαρχείων, δίπλα στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, δίπλα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, δίπλα σε συγκοινωνίες. Μια πρόταση, η οποία πράγματι φαντάζει περισσότερο βολική και κυρίως λογική. 

Γιατί τέτοια εμμονή με την πλατεία; 

Σήμερα (06/11) το πρωί, μηχανήματα του υπουργείου Υποδομών μπήκαν στον περιφραγμένο χώρο που έχει επιλεγεί για τη δημιουργία σταθμού του Μετρό καi προχωρούν στην κοπή των 72 δέντρων, του μοναδικού πνεύμονα της περιοχής, μετά τον λόφο του Στρέφη, προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες της Αττικό Μετρό.

Κάτοικοι και φορείς της περιοχής είχαν συγκεντρωθεί, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν και να εμποδίσουν το κόψιμο των δέντρων, καταγγέλλοντας ότι η κατασκευάστρια εταιρεία δε διαθέτει την απαιτούμενη άδεια για την καταστροφή που προκαλεί.

Θέση υπέρ της άμεσης διακοπής των εργασιών κοπής και της έναρξης διαβούλευσης «ακόμα και τώρα, την ύστατη στιγμή», πήρε  ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, με ανάρτησή του στο Facebook, αφήνοντας αιχμή κατά της απερχόμενης διοίκησης που παραπέμπει στην υπόθεση με τα έργα στη Βασιλίσσης Όλγας. «Άλλο ένα τετελεσμένο της απερχόμενης δημοτικής αρχής. Από το πρωί κόβονται δέντρα στην πλατεία Εξαρχείων. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Κανένα χαμένο δέντρο...», αναφέρει. 

Η κοπή των δέντρων έρχεται ακριβώς μετά την απόρριψη των ασφαλιστικών μέτρων - υπό τις ασφυκτικές πιέσεις της Ελληνικό Μετρό - και παρά το γεγονός ότι εκκρεμούσε η δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας επί της προσφυγής για διακοπή των εργασιών κατασκευής σταθμού του μετρό κάτω από την πλατεία.

Και κανείς τώρα θα αναρρωτηθεί: μα όπου και να γινόταν το μετρό, θα κόβονταν δέντρα, γιατί τέτοια παράνοια με την πλατεία Εξαρχείων; 

Το ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και αντίστροφα: μα γιατί τέτοια εμμονή με την πλατεία Εξαρχείων, όταν υπάρχουν διαφορετικές και πιο βιώσιμες επιλογές;

Το πρόβλημα δεν είναι μονάχα ότι αποψιλώνεται ένας εξαιρετικά απαραίτητος πνεύμονας, μιας αστικής τσιμεντωμένης γειτονιάς. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό συμβαίνει ως εκδίκηση για την αντίσταση που έχει προβάλλει η συγκεκριμένη γειτονιά και τον αγώνα που έχει δώσει, όχι μόνο για την πλατεία της, αλλά και για όποια γειτονιά την έχει ανάγκη, εντός και εκτός Αττικής.

Το ζήτημα είναι κοινωνικοπολιτικό. Η πλατεία είναι το αρχικό στάδιο ενός εγχειρήματος φιλελευθεροποίησης των Εξαρχείων. Με αυτή την κομβική μορφοποίηση της πλατείας, τα Εξάρχεια κινδυνεύουν να χάσουν την ιδιαιτερότητα τους - ήδη η τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, η οποία ωφελεί τους επενδυτές και όχι τους Εξαρχειώτες, έχει αρχίσει να αλλοώνει την γειτονιά - οι συλλογικότητες και τα στέκια - μέρος διακίνησης ιδεών και πνεύματος - εκτίθενται ακόμη περισσότερο σε διώξεις.

Τα Εξάρχεια, μια περιοχή ιστορικής αξίας, με υπέροχα νεοκλασσικά, μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας, δίπλα στο ιστορικό κέντρο, αποτελεί αναμφίβολα περιοχή φιλέτο, την οποία προσπαθούν να «εξευγενίσουν», να  «εξημερώσουν» - να επιβάλλουν των «δικό» τους πολιτισμό. Μοιάζει περισσότερο με μια μορφή πολιτισμικού ιμπεριαλισμού, κάτι σαν αυτό που έκαναν καλά οι Δυτικοί στους αυτόχθονες πολιτισμούς για να τους πάρουν τη γη και να την εκμεταλλευτούν προς όφελός τους. 

Μα πως θα εξημερώσεις ένα θεριό ανήμερο;

Όταν θα του στερήσεις το οξυγόνο του. Και το οξυγόνο στα Εξάρχεια είναι το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και την αυτοοργάνωση.

Για αυτό, τα δέντρα της πλατείας, ακόμη και θάμνοι να ήταν, θα είχαν τεράστια αξία.

Μονάχα σεβασμός και απόλυτη στήριξη στον αγώνα των κατοίκων των Εξαρχείων, στην αντίσταση τους να μην γίνουν γρανάζι μιας καλοκουρδισμένης μηχανής. 

Cover Photo: Μάριος Λώλος