Παρότι οι συνομιλίες για περαιτέρω παράταση της εκεχειρίας στη Γάζα παρέμεναν ανοιχτές, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) συνέχιζαν να προετοιμάζονται για την ανάπτυξη νέων εχθροπραξιών εντός των επόμενων ημερών. 

Το Ισραήλ παραμένει αποφασισμένο να θέσει υπό τον έλεγχό του το νότιο τμήμα της λωρίδας της Γάζας, και ειδικότερα το Χαν Γιούνις, καθώς πιστεύει ότι εκεί εδρεύει ο ηγέτης της Χαμάς, Γιαχβέ Σινουάρ, σε μια προσπάθεια που εντάσσεται στην γενικευμένη καταστροφή της στρατιωτικής και πολιτικής ικανότητας της ομάδας. 

Μετά την απαίτηση για εκκένωση της βόρειας Γάζας, το προηγούμενο διάστημα, κατά την διάρκεια της μανιακής καταστροφής της από το Ισραήλ, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η στρατηγική αυτή δεν πρεπει να εφαρμοστεί ξανά, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση σε έναν ήδη κατακρεουργημένο πληθυσμό. 

«Οι IDF γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να διεξάγουν κάτι αντίστοιχο της επιχείρησης στη βόρεια Γάζα στο νότο», δήλωσε ο Tamir Hayman, πρώην επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, ο οποίος παρέχει συμβουλές στη χώρα από τις 7 Οκτωβρίου.

Το Ισραήλ παραμένει, ωστόσο, αποφασισμένο να θέσει υπό τον έλεγχό του το Χαν Γιούνις, μια περιοχή στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ζουν 2 εκατομμύρια άνθρωποι, 1 εκατομμύριο εκ των οποίων έχουν μετακινηθεί εκεί από την έναρξη των ισραηλινών επιθέσεων στη βόρεια Γάζα, ανταποκρινόμενοι στις οδηγίες να απομακρυνθούν από την εμπόλεμη ζώνη. 

Την Τετάρτη, ο Γιαχία αλ-Σαρράτζ, δήμαρχος της πόλης της Γάζας, δήλωσε στο Al Jazeera ότι το 60% των κατοικιών και των διαμερισμάτων έχουν καταστραφεί, σύμφωνα με την ανάλυση από δορυφορικές εικόνες. Αντίθετα, στο Χαν Γιουνίς, η εκτίμηση είναι ότι το 10% με 15% των κτιρίων έχουν υποστεί ζημιές.

Αυτό που φημολογείται είναι ότι ο στρατός του Ισραήλ θα πρέπει να οργανώσει τοπικές εκκενώσεις αμάχων ανά χωριό ή ανά συνοικία, πριν επιτεθεί για να πάρει τον έλεγχο τόσο του εδάφους όσο και των σηράγγων που βρίσκονται από κάτω. Η αεροπορική δύναμη μπορεί να αναπτυχθεί μόνο όταν ολοκληρωθεί η εκκένωση. Αυτό σημαίνει παρατεταμένες μάχες - «η γενική στρατηγική είναι ένας πολύ μακρύς πόλεμος», είχε δηλώσει ο Tamir  Hayman. 

Εάν το νέο μοντέλο είναι «βιώσιμο», οι IDF πιστεύουν ότι οι μάχες θα μπορούσαν να συνεχιστούν για μήνες, τουλάχιστον μέχρι τον Ιανουάριο. Αλλά η προοπτική ενός μεγαλύτερου πολέμου και κυρίως περαιτέρω εκκενώσεων, σε ένα όλο και μικρότερο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, ανησυχεί τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και εγείρει ευρύτερες ανησυχίες ότι ο απώτερος στόχος του Ισραήλ είναι η ερήμωση της λωρίδας.

«Θα το αποκαλούσα αυτό μια Νάκμπα», δήλωσε στο Al Jazeera ένας αξιωματούχος ανθρωπιστικής βοήθειας, κάνοντας αναφορά στον μαζικό εκτοπισμό των Παλαιστινίων κατά τον πόλεμο του 1948.

Σε κάθε περίπτωση, η ανθρωπιστική κατάσταση στο νότο είναι αρκετά δύσκολη. Η Oxfam, μια βρετανική συνομοσπονδία 21 ανεξάρτητων φιλανθρωπικών οργανώσεων που επικεντρώνονται στην ανακούφιση της παγκόσμιας φτώχειας, δήλωσε ότι η ίδια και οι εταίροι της προσπάθησαν να παραδώσουν βοήθεια στα επίπεδα που απαιτούνται κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός, με το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα και τις πλήρεις τηλεπικοινωνίες να μην έχουν αποκατασταθεί και με τους εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και τα μηχανήματα για την απομάκρυνση των ερειπίων να μην έχουν πρόσβαση στις επίμαχες περιοχές.

Η Μπούσρα Καλίντι, επικεφαλής της πολιτικής της Oxfam για τη Γάζα, δήλωσε στο Al Jazeera ότι η εξαήμερη παύση «απέτυχε» ως αποτελεσματικός μηχανισμός για την ενίσχυση της παροχής βοήθειας. «Μία από τις κύριες ανησυχίες μας παραμένει η δημιουργία και η διαχείριση των ασφαλών ζωνών ή των ανθρωπιστικών περιοχών, οι οποίες έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματικές», πρόσθεσε.

Οι ανησυχίες αυτές δεν περνούν απαρατήρητες από τον κύριο υποστηρικτή του Ισραήλ, τις ΗΠΑ. «Δεν υποστηρίζουμε τις νότιες επιχειρήσεις εκτός και αν οι Ισραηλινοί μπορούν να δείξουν ότι έχουν υπολογίσει όλους τους εσωτερικά εκτοπισμένους της Γάζας», δήλωσε την Τρίτη ο Τζον Κίρμπι, ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, προσθέτοντας ότι οι Ισραηλινοί «ήταν δεκτικοί».

Στις αρχές του πολέμου, το Ισραήλ ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας ανθρωπιστικής ζώνης στο al-Mawasi, ένα κομμάτι γης στη μεσογειακή ακτή πλάτους 0,6 μιλίων και μήκους 8,7 μιλίων, αλλά νωρίτερα αυτό το μήνα η ιδέα καταδικάστηκε από τον Tedros Adhanom Ghebreyesus, τον επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

«Η προσπάθεια να στριμωχτούν τόσοι πολλοί άνθρωποι σε μια τόσο μικρή περιοχή με τόσο λίγες υποδομές ή υπηρεσίες θα αυξήσει σημαντικά τους κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων που βρίσκονται ήδη στο χείλος του γκρεμού», δήλωσε στον ΟΗΕ και δήλωσε ότι ο οργανισμός του δεν θα συμμετέχει στη δημιουργία μιας τέτοιας ζώνης, εκτός εάν τηρούνταν οι προϋποθέσεις ασφάλειας και προστασίας.

Οι ηγέτες και οι στρατηγοί του Ισραήλ, ωστόσο, επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι είναι αποφασισμένοι να νικήσουν στρατιωτικά τη Χαμάς. Μια νέα εκτίμηση των IDF δείχνει ότι τα μισά - 7 από τα 14 - τάγματα της Χαμάς παραμένουν μάχιμα στη βόρεια Γάζα μετά από σχεδόν ένα μήνα χερσαίων επιχειρήσεων και υπάρχουν άλλα 10 στο νότο.

Το διακύβευμα έχει επικρατήσει τόσο πολύ από το Ισραήλ - το οποίο υποστηρίζει ότι η ίδια η ύπαρξη της Χαμάς στα σύνορά του ισοδυναμεί με υπαρξιακή απειλή - ώστε η απλή επιβίωση της Χαμάς ως συνεκτική δύναμη και ο ίδιος ο Σινουάρ θα θεωρούνταν ήττα. 

Βέβαια, με ολοένα και μικρότερες εκτάσεις γης που δεν βρίσκονται υπό ισραηλινή κυριαρχία, δεν είναι καθόλου σαφές πώς το Ισραήλ μπορεί να επιτεθεί στο νότο χωρίς τις πιο ολέθριες συνέπειες για 2 εκατομμύρια ή και περισσότερους ανθρώπους.

Ανακωχή, απελευθέρωση κρατουμένων και αιχμαλώτων

Λίγο πριν λήξει η παραταθείσα εξαήμερη εκεχειρία, το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν την Πέμπτη να παρατείνουν περαιτέρω την κατάπαυση του πυρός κατά τουλάχιστον μία ακόμη ημέρα. Η ισραηλινή κυβέρνηση δήλωσε ότι έλαβε νέο κατάλογο αιχμαλώτων στη Γάζα που θα απελευθερωθούν την Πέμπτη. Δεν διευκρίνισε τον αριθμό των αιχμαλώτων που θα απελευθερωθούν.

Η Χαμάς απελευθέρωσε 16 αιχμαλώτους σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση 30 Παλαιστίνιων κρατουμένων από το Ισραήλ την Τετάρτη. Μέχρι στιγμής έχουν απελευθερωθεί 210 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι και 97 Ισραηλινοί όμηροι. Μεταξύ των αιχμαλώτων που απελευθερώθηκαν την Τετάρτη ήταν και η ισραηλινοαμερικανίδα υπήκοος, Λιάτ Μπέινιν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέφρασε την αποφασιστικότητά του να εξασφαλίσει την απελευθέρωση του συζύγου της Beinin.

Η Παλαιστίνια ακτιβίστρια Ahed Tamimi έφτασε στη Ραμάλα την Πέμπτη μετά την απελευθέρωσή της από τη φυλακή Ofer. Η Ruqayah Amro, μία από τις απελευθερωθείσες Παλαιστίνιες κρατούμενες, δήλωσε στη Hoda Abdel-Hamid του Al Jazeera ότι οι γυναίκες κρατούμενες απειλούνταν από τους Ισραηλινούς φρουρούς με σεξουαλική επίθεση.

Δέκα ισραηλινές γυναίκες και παιδιά και τέσσερις υπήκοοι της Ταϊλάνδης που κρατούνταν αιχμάλωτοι στη Γάζα απελευθερώθηκαν από τη Χαμάς την Τετάρτη, ενώ στη συνέχεια το Ισραήλ απελευθέρωσε άλλες 30 Παλαιστίνιες γυναίκες και παιδιά.

Ήταν η έκτη και τελευταία ανταλλαγή αιχμαλώτων στο πλαίσιο της προσωρινής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο της Γάζας.

Δύο Ρωσοϊσραηλινές απελευθερώθηκαν επίσης από τη Χαμάς σε προηγούμενη απελευθέρωση.

Στους Παλαιστίνιους που απελευθερώθηκαν από τις ισραηλινές φυλακές περιλαμβάνονται 16 ανήλικοι και 14 γυναίκες. Με την πάροδο των ετών, το Ισραήλ έχει φυλακίσει χιλιάδες Παλαιστίνιους, πολλοί από τους οποίους κρατούνται σε καθεστώς διοικητικής κράτησης χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες.

Από την Παρασκευή έχουν απελευθερωθεί τουλάχιστον 74 αιχμάλωτοι από το Ισραήλ και 210 Παλαιστίνιοι. Αναμένεται να πραγματοποιηθούν και άλλες ανταλλαγές κρατουμένων.

Στις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ εξαπέλυσε μια μαζική στρατιωτική εκστρατεία στη Λωρίδα της Γάζας μετά από μια διασυνοριακή επίθεση της Χαμάς, από την οποία σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι.

Από τότε οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 15.000 Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένων 6.150 παιδιών και 4.000 γυναικών, στη Γάζα.

Τελευταίες εξελίξεις

Οι ισραηλινές δυνάμεις περικύκλωσαν το νοσοκομείο Thabet Thabet στο Τουλκαρέμ της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης τα ξημερώματα της Πέμπτης, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Wafa. Παρεμπόδισαν επίσης τα ασθενοφόρα και ανέκριναν τους εργαζόμενους στα επείγοντα ιατρικά περιστατικά. 

Στο παιδιατρικό νοσοκομείο al-Nasr στη βόρεια Γάζα, ιατρικές ομάδες βρήκαν μερικώς αποσυντεθειμένα σώματα πέντε πρόωρων μωρών, όπως ανέφερε το Wafa την Τετάρτη.

Οι ισραηλινές δυνάμεις πυροβόλησαν έναν 21χρονο Παλαιστίνιο έξω από τη φυλακή Ofer, δυτικά της Ραμάλα στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, τα ξημερώματα της Πέμπτης, σύμφωνα με το ίδιο πρακτορείο. 

Οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν την Τετάρτη δύο ανήλικους Παλαιστίνιους - τον Adam Samer al-Ghoul, οκτώ ετών, και τον 15χρονο Basil Suleiman Abu al-Wafa - κατά τη διάρκεια επιδρομής στην Τζενίν στα βόρεια της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης. Η Φραντσέσκα Αλμπανέζε, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, καταδίκασε τη δολοφονία του οκτάχρονου, θεωρώντας την «εν ψυχρώ εκτέλεση».