Γάζα: Ένας καλλιτέχνης φτιάχνει παιχνίδια από κονσέρβες και ερείπια
Στην Γάζα των καθημερινών βομβαρδισμών, του θανάτου, του λιμού και της καταστροφής των υποδομών, ένας καλλιτέχνης προσπαθεί να δώσει κουράγιο στα παιδιά και να τα κάνει να χαμογελάσουν έστω και πρόσκαιρα.
Στη Γάζα των βομβών, την ώρα που όλοι προσπαθούν να επιβιώσουν, ο καλλιτέχνης κατασκευαστής μαριονετών Μαχντί Καρίρα ψάχνει τις κατάλληλες κονσερβες και μπάζα του πολέμου, για να τα μετατρέψει σε φιγούρες.
Τα σκουπίδια ενός ανθρώπου, λένε πως είναι ο θησαυρός ενός άλλου, αλλά στην περίπτωση της Γάζας μπορεί να είναι και το μοναδικό παιχνίδι ενός παιδιού που εκτοπίστηκε από τις ανηλεείς ισραηλινές επιθέσεις. Ενός παιδιού που ζει εδώ και κοντά εφτά μήνες τον πιο σφοδρό βομβαρδισμό αμάχων των τελευταίων δεκαετιών.
Όμως τα παιδιά δεν φοβούνται μόνο τις βόμβες, η πείνα απειλεί εξίσου αυτά τα παιδιά όπως και το PTSD ή Διαταραχή Μετα-Τραυματικού Στρες.
Μονολογεί ο Μαχντί όπως αναφέρει το AFP στο ρεπορτάζ του, πως συνεχίζει γιατί γνωρίζει ότι οι μαριονέτες του θα βάλουν ένα χαμόγελο στα πρόσωπα των παιδιών που έχουν χάσει τους ανθρώπους τους, τα ζώα αλλά και τα παιχνίδια τους στη Γάζα.
«Αυτές οι μαριονέτες μπορούν να κάνουν τα πράγματα γύρω μας όμορφα»
Πριν από τον πόλεμο, ο Μαχντί Καρίρα ήταν από τους πιο γνωστούς κατασκευαστές μαριονετών. Το κουκλοθέατρο είναι πολύ δημοφιλές στη Γάζα αλλά δεν υπήρχε κουλτούρα πληρωμής των θεατών. Οπότε οργανισμοί υπέρ των παιδιών της Παλαιστίνης και του πολιτισμού αναλάμβαναν την χρηματοδότησή του για να φτιάχνει κούκλες και να κάνει παραστάσεις.
Το κουκλοθέατρο είναι μια αρχαία μορφή παράστασης που χρησιμοποιήθηκε στην Αίγυπτο ήδη από το 2000 π.Χ., με ξύλινες φιγούρες που λειτουργούσαν με κλωστές ή χορδές.
Τώρα ο Μαχντί δίνει παραστάσεις στους καταυλισμούς για εκτοπισμένους, αφού οι ανηλεείς καθημερινοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το σπίτι και το εργαστήριό του στην πόλη της Γάζας και να μεταβεί στο Ντέιρ αλ Μπαλά, στο κέντρο της στενής λωρίδας.
Από παρουσίαση της δουλειάς του το 2019 όταν έγινε παγκοσμίως γνωστός, πάλι εν μέσω αναβρασμού και δολοφονιών Παλαιστινίων.
Μια κονσέρβα και υλικά από τα ερείπια της Γάζας, μεταμορφώνονται σε κούκλες
Οι μαριονέτες του Μαχντί έχουν εκφραστικά πρόσωπα σκαλισμένα σε ξύλο ή κονσερβοκούτια. Τα άκρα τους αγκιστρώνονται σε σπάγκους, πετονιές ή ότι βρει ο Καρίρα για να τις κάνει να περπατούν και να «μιλούν». Να ανοιγοκλείνουν το στόμα τους δίνοντας την εντύπωση πως μιλούν. Όμως στην πράξη να μιλούν στα παιδιά για την πιο δύσκολη δουλειά στον κόσμο: Να είσαι παιδί στη Γάζα.
Με τη Γάζα να βρίσκεται για περισσότερα 17 χρόνια υπό αποκλεισμό και πολιορκία, είναι δύσκολο να βρεθούν νέα υλικά, οπότε αρκείται σε συντρίμμια, πετονιά και παλιά κονσερβοκούτια σαρδέλας με το λογότυπο των Ηνωμένων Εθνών, στα οποία εμφυσσεί ζωή με μια πινελιά μπογιάς.
«Δυστυχώς, μετά τον εκτοπισμό, δεν υπήρχαν άλλες μαριονέτες, ούτε άλλο θέατρο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Άφησα όλη μου τη δουλειά στην πόλη της Γάζας».
«Δεν υπάρχουν πολλές πρώτες ύλες για να δουλέψουμε – μόνο κονσέρβες όλων των σχημάτων και μεγεθών γύρω μας». Ελπίζω να αντιλαμβάνεται και ο ίδιος πως η τέχνη του, μια τέχνη που προορίζεται για παιδιά κυνηγημένα από τον πόλεμο για μια ζωή, περικλείει όλη την ελπίδα αυτού του κόσμου σε ένα κονσερβοκούτι. Ένα κονσερβοκούτι που θα γίνει κούκλα και η κούκλα με την σειρά της -αν η ανθρωπότητα είναι τυχερή - θα πάρει για λίγα λεπτά αυτά τα παιδιά μακριά από τη ζοφερή πραγματικότητα του πολέμου.
850.000 παιδιά στη Γάζα είναι εκτοπισμένα και 13.000 νεκρά, δεκάδες χιλιάδες ορφανά, εκατοντάδες ακρωτηριασμένα
Η UNICEF, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τα παιδιά, εκτιμά ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει εκτοπίσει περίπου 850.000 παιδιά στη Γάζα. Πολλά καταφεύγουν σε καταυλισμούς γύρω από το Ντέιρ αλ Μπαλά, όπου η παιδική ανεμελιά είναι μια μακρινή ανάμνηση.
«Προσπαθώ να κάνω παραστάσεις για να δώσω χαρά στα παιδιά στους καταυλισμούς εκτοπισμένων, ώστε να παραμείνουμε σταθεροί σε αυτή τη γη παρά τις επιθέσεις». Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται γύρω του, ο Μαχντί δήλωσε ότι για τον ίδιο είναι ζωτικής σημασίας να συνεχίσει την τέχνη του.
«Το πιο σημαντικό είναι να παραμείνεις πιστός στη δουλειά σου δημιουργώντας την τέχνη σου», είπε. «Ο καθένας από εμάς έχει το επάγγελμά του, τα ταλέντα του και την τέχνη του που του επιτρέπει να συνεχίσει να έχει μια δραστηριότητα παρά την επιθετικότητα».
Όποιος χώρος τέχνης δεν λεηλατήθηκε ανατινάχτηκε, σε ορισμένες περιπτώσεις με εκρηκτικά από το έδαφος και βιντεοσκόπηση
Η πολιτιστική κληρονομιά της επικράτειας έχει επίσης καταστραφεί – από καλλιτεχνικά κέντρα και μουσεία μέχρι γκαλερί. Καθώς βλέπει τη Γάζα να μετατρέπεται σε ερείπια, ο Καρίρα είπε ότι οι μαριονέτες «μπορούν να αφηγηθούν όμορφα πράγματα, να διηγηθούν την ιστορία και τις ιστορίες μας στα παιδιά».
Ο κύριος σκοπός ενός κουκλοθέατρου είναι να προσφέρει διασκέδαση και ψυχαγωγία σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Είναι ταυτόχρονα ένα τέλειο μέσο εκπαίδευσης των παιδιών.
«Οι άνθρωποι της Γάζας έχουν ανάγκη να χαμογελούν, να γελούν και να έχουν ελπίδα μέσα στα καθημερινά βάσανα που περνούν εδώ και δεκαετίες», είχε πει 5 χρόνια πριν, μακριά από τους ήχους αεροπλάνων, τις φλόγες του πολέμου.
