Κάνε το εικόνα. Εσύ, οι άνθρωποί σου, όσοι απέμειναν ζωντανοί από την γενοκτονία που ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη, εγκλωβισμένοι στο μόνο σημείο εξόδου από την κόλαση. Κάνε το εικόνα. 

Εκεί στο σωρό, μαζί με 1,4 εκατ. ακόμα, εκ των οποίων τα 600.000 χιλιάδες παιδιά, να περιμένεις το θάνατό σου. Κάνε το. Και αν το αντέχεις σταμάτα να διαβάζεις. Διαφορετικά μην πάρεις τα μάτια σου και το μυαλό σου από τη Ράφα. Στο νοτιότερο σημείο της Λωρίδας της Γάζας, της λωρίδας της ντροπής της σύγχρονης ιστορίας της ανθρωπότητας, συντελείται από χθες γενοκτονία. Μια ακόμη. 

Που είναι η Ράφα;

Η Ράφα βρίσκεται 30 χιλιόμετρα νότια της πόλης της Γάζας. Ο πληθυσμός της αποτελείται συντριπτικά από πρώην Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Όταν το Ισραήλ αποχώρησε από το Σινά το 1982, η Ράφα μοιράστηκε σε δύο τμήματα. Εκείνο της Γάζας και στο αιγυπτιακό, χωρίζοντας οικογένειες με συρματοπλέγματα.

Το κέντρο της πόλης καταστράφηκε από το Ισραήλ και την Αίγυπτο για τη δημιουργία μιας μεγάλης ζώνης εκεχειρίας, το μοναδικό σημείο διέλευσης μεταξύ Αιγύπτου και του κράτους της Παλαιστίνης. Το πέρασμα. Το ένα και μόνο αεροδρόμιο της Γάζας, το Διεθνές Αεροδρόμιο Γιάσσερ Αραφάτ, βρισκόταν εκεί, νότια της πόλης. Το αεροδρόμιο λειτουργούσε από το 1999 έως το 2001, μέχρι που βομβαρδίστηκε και ισοπεδώθηκε από τον Ισραηλινό στρατό (ΙΑΔ). Το αεροδρόμιο της Γάζας κατασκευάστηκε το 1999 με γερμανικές και ισπανικές δωρεές καθώς και με δάνεια από την Αραβική Τράπεζα στην Αίγυπτο. 

Ποιος ελέγχει το πέρασμα; 

Το πέρασμα είναι στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, της στενής λωρίδας γης που κατοικούν 2,3 εκατ. άνθρωποι και βρίσκεται μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Μεσογείου. Ελέγχεται από την Αίγυπτο. Η Ράφα ήταν υπό την επίβλεψη του Ισραήλ μέχρι που ο έλεγχος της διέλευσης μεταβιβάστηκε στην Παλαιστινιακή Αρχή τον Σεπτέμβριο του 2005. Μια επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης άρχισε να παρακολουθεί το πέρασμα τον Νοέμβριο του 2005 και τον Απρίλιο του 2006, η Προεδρική Φρουρά του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς ανέλαβε την ευθύνη για το σημείο από την πλευρά της Παλαιστινιακής Αρχής. Από την αιγυπτιακή πλευρά, την ευθύνη ανέλαβαν οι 750 συνοριοφύλακες σύμφωνα με τη συμφωνία που υπέγραψαν η Αίγυπτος και το Ισραήλ τον Νοέμβριο του 2005.

Γιατί είναι σημαντική τοποθεσία;

Το πέρασμα ήταν η μόνη συνοριακή διέλευση της Γάζας που δεν ελεγχόταν από το Ισραήλ, το οποίο έκλεισε τις διελεύσεις του με το παλαιστινιακό έδαφος μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Από την έναρξη του πολέμου, το πέρασμα της Ράφα έχει αναδειχθεί σε κρίσιμη τοποθεσία που επιτρέπει την περιορισμένη ανθρωπιστική βοήθεια και την εκκένωση ενός μικρού αριθμού Παλαιστινίων και ξένων υπηκόων. Γιατί είναι η μοναδική δίοδος για να εισέλθει βοήθεια στη Γάζα απευθείας από περιοχές εκτός του Ισραήλ και η μοναδική έξοδος που δεν οδηγεί σε ισραηλινό έδαφος.

Πώς βρέθηκαν εκατομμύρια εγκλωβισμένοι Παλαιστίνιοι στη Ράφα;

Ακριβώς πριν 7 μήνες, η φονική μηχανή του Ισραήλ που ονομάζεται -τι ειρωνεία- Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) κηρύσσει το πόλεμο στην Παλαιστίνη. Έναν «αμυντικό» πόλεμο που μετράει σήμερα 7 Μαΐου 2024, 34.735 νεκρούς, με τα δύο τρίτα να είναι γυναίκες και παιδιά. Λίγες ημέρες μετά την αρχή του πολέμου οι πολίτες της Γάζας εκτοπίστηκαν βίαια από τα σπίτια τους και κλήθηκαν να φύγουν για τη Ράφα.

Αν και η ισραηλινή κυβέρνηση κήρυξε το νότιο μισό της Γάζας ασφαλή ζώνη, ο IDF προχώρησε σε εκτεταμένο βομβαρδισμό της περιοχής, με έρευνα των New York Times να υπολογίζει ότι βόμβες 2.000 λιβρών ρίφθηκαν τουλάχιστον 200 φορές από τις 21 Δεκεμβρίου 2023. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024, περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Γάζας, ή 1,4 εκατ. άνθρωποι, είχαν εκτοπιστεί βίαια από άλλα μέρη της επικράτειας στη Ράφα, με τον Ισραηλινό Στρατό να δηλώνει την πρόθεσή του να εισέλθει στην πόλη. 

Οι επικριτές είχαν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο μαζικών απωλειών αμάχων σε περίπτωση χερσαίας εισβολής, με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να υποστηρίζει ότι «Μια τέτοια ενέργεια θα αύξανε εκθετικά αυτό που είναι ήδη ένας ανθρωπιστικός εφιάλτης με ανείπωτες περιφερειακές συνέπειες».

Στις 9 Φεβρουαρίου, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου διέταξε τον Ισραηλινό Στρατό να δημιουργήσει ένα σχέδιο εκκένωσης για την απομάκρυνση των αμάχων πριν ξεκινήσει μια επίθεση εναντίον της Ράφα, που είναι το τελευταίο σημαντικό κέντρο πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Χαμάς. Όμως χωρίς να ξεκαθαρίσει πώς ακριβώς θα προστατεύσει τους περισσότερους από 1,4 εκατ. αμάχους που έχουν καταφύγει εκεί.

Πριν από την έναρξη της χερσαίας εισβολής, το Ισραήλ άρχισε να εντείνει τα χτυπήματά του στη Ράφα από αέρος. Περισσότεροι από 44 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αεροπορικές επιδρομές στις 11 Φεβρουαρίου, με πολλούς να είναι πιθανότατα ακόμα κάτω από τα ερείπια. Ο Νετανιάχου συνέχισε να πιέζει για μια χερσαία εισβολή, ισχυριζόμενος ότι «Θα το κάνουμε… Η νίκη είναι εφικτή».

Στις 11 Φεβρουαρίου, η Wall Street Journal ανέφερε ότι η Αίγυπτος είχε προειδοποιήσει τη Χαμάς να απελευθερώσει ομήρους εντός δύο εβδομάδων διαφορετικά θα αντιμετωπίσει μια εισβολή των IDF στη Ράφα. Μια κοινή επιχείρηση στη Ράφα από τον IDF, τη Shin Bet και την αστυνομία του Ισραήλ εντόπισε δύο ομήρους τους Fernando Simon Marman και Louis Har. Κατά τη διάρκεια αυτής της επιχείρησης, ο σφοδρός βομβαρδισμός από το IDF που σημειώθηκε στην περιοχή σε πολλούς καταυλισμούς προσφύγων άφησε 112 νεκρούς άμαχους.

Σήμερα ο ισραηλινός στρατός ανέλαβε τον «επιχειρησιακό έλεγχο» του περάσματος της Ράφα, στο νότιο άκρο του παλαιστινιακού θύλακα. Η εξέλιξη έρχεται μετά από ημέρες θανατηφόρων αεροπορικών επιδρομών στην περιοχή και ισραηλινή εντολή εκκένωσης Παλαιστινίων σε περιοχές της πόλης. Όμως οι εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι στη Ράφα δεν έχουν πού να πάνε. 

Τι σημαίνει για την ανθρωπιστική βοήθεια; 

Η Τες Ίνγκραμ από τη Unicef δηλώνει σήμερα ότι δεν έχει εισέλθει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα τις τελευταίες 24 ώρες, «κάτι που είναι απολύτως καταστροφικό»

Η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA) ανησυχεί για την εξέλιξη που θα μπορούσε να σταματήσει τις προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας σε ολόκληρη τη Γάζα. Το πέρασμα είναι η μοναδική δίοδος για να εισέλθει βοήθεια απευθείας από περιοχές εκτός του Ισραήλ και η μοναδική έξοδος που δεν οδηγεί σε ισραηλινό έδαφος. Το Ισραήλ απαγόρευσε την πρόσβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο συνοριακό σημείο διέλευσης της Ράφας, στη Λωρίδα της Γάζας, όπως κατήγγειλε κορυφαίος αξιωματούχος του διεθνούς οργανισμού.

Ο ίδιος μάλιστα χαρακτήρισε «θανατική καταδίκη» το γεγονός ότι δεν μπορεί να περάσει βοήθεια στη Γάζα όπου έχουν παγιδευτεί εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι, την ώρα που στα βλέμματα στρέφονται στην Αίγυπτο και τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Η Αρχή Διάβασης της Γάζας ανέφερε σε μία ανακοίνωσή της, ότι η κατάληψη από το Ισραήλ ήταν μία πράξη θανατικής καταδίκη» για τους κατοίκους της Γάζας, κυρίως, για τους άρρωστους και για τους τραυματίες.

Καθώς στη διάρκεια του επτάμηνου πολέμου, η Ράφα, η μόνη διάβαση που δεν ελέγχονταν από το Ισραήλ, αποτελούσε την μοναδική δίοδο ζωής προς τον έξω κόσμο, για τα 2,3 εκατομμύρια των Παλαιστινίων της Γάζας. Την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος τύπου του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προειδοποιεί ότι δεν διαθέτει περισσότερα αποθέματα καυσίμων παρά για μία μόνο ημέρα για τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις του στη Λωρίδα της Γάζας, εξαιτίας του κλεισίματος του συνοριακού σημείου διέλευσης. «Διαθέτουμε ένα πολύ, πολύ μικρό απόθεμα καυσίμων, περίπου μιας ημέρας» εξηγώντας πως καθώς τα καύσιμα δεν φθάνουν στην περιοχή παρά μόνο από τη Ράφα, αυτό το απόθεμα «είναι για το σύνολο» των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων στη Γάζα.