Οδεύοντας προς τη δίκη η υπόθεση των Τεμπών, είναι απόλυτα λογικό να απασχολεί τα Μέσα ενημέρωσης. Η πολυπλοκότητά της την καθιστά μια από τις δυσκολότερες -τόσο νομικά όσο και ηθικά- υπόθεση που χρειάζεται τη μέγιστη προσοχή στον δημοσιογραφικό χειρισμό της.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με 57 θύματα από κάθε σημείο της Ελλάδας, και μάλιστα με οικογένειες που έχουν να διαχειριστούν το σοκ της απώλειας του δικού τους ανθρώπου, η πλήρης συνεννόηση και η σύμπλευση είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Η εμπειρία των δικηγορικών γραφείων που έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με μεγάλα αεροπορικά ατυχήματα, λέει το ίδιο. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου τα πράγματα είναι συνήθως πιο ξεκάθαρα, ο μεγάλος αριθμός θυμάτων και οι διαφορετικές προτεραιότητες μεμονωμένων δικηγόρων που εμπλέκονται στην υπόθεση, με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν σε ασυνεννοησία και διαφορετικούς χειρισμούς στον δρόμο προς το δικαστήριο. 

Δύο επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες

Στην υπόθεση των Τεμπών, προστίθενται και δύο επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες: η πλημμελής έρευνα των αρχών που έχει αφήσει σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με τις αιτίες της φωτιάς, αλλά και η έντονη πολιτική χροιά που έχει πάρει το ζήτημα στη δημόσια συζήτηση. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι πληροφορίες που κυκλοφορούν σε ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, να μην συμφωνούν μεταξύ τους. Μάλιστα ούτε στα βασικά.

Διαφορετική στόχευση

Ανάμεσα στις οικογένειες των συγγενών των θυμάτων και χωρίς να βάζουμε στην εξίσωση τους τραυματίες και επιζώντες, φαίνεται ότι απουσιάζει ο κοινός τόπος και ο κοινός προσανατολισμός, ακόμα και στη γενικότερη στρατηγική. 

Χωρίς να μειώνεται η σημαντικότητα της καθεμίας τους, οι κινήσεις των ανθρώπων που έχασαν τους ανθρώπους τους απέχουν πολύ και στοχεύουν διαφορετικά.

• Έχουμε εκείνους που μάχονται για να «να πέσει ο Μητσοτάκης» και «να μπει στη φυλακή ο Καραμανλής»,
• εκείνους που έχουν στρέψει τον αγώνα τους αποκλειστικά προς το εξωτερικό και τα ευρωπαϊκά δικαστήρια,
• εκείνους που μαζεύουν με προσοχή τα στοιχεία και προετοιμάζονται με τον καλύτερο τρόπο για τις δίκες που θα ξεκινήσουν μέσα στους επόμενους μήνες, 
• και υπάρχουν και εκείνοι που συντετριμμένοι από τον αβάσταχτο πόνο της απώλειας, δυσκολεύονται ακόμα και να συζητήσουν για το θέμα, με κάποιους να μην έχουν κάνει ούτε την παραμικρή νομική ενέργεια, αφού δεν έχουν ορίσει ούτε πληρεξούσιο δικηγόρο για να τους εκπροσωπήσει.

Μέσα σε όλο αυτό και εμείς. Οι δημοσιογράφοι. Έχοντας να διαχειριστούμε τις πληροφορίες από κάθε δικηγόρο ή κάθε τεχνικό σύμβουλο έστω μιας μόνο οικογένειας, που νομιμοποιείται να δηλώνει δικηγόρος θυμάτων ή τεχνικός σύμβουλος θυμάτων.

Παρακολουθώντας με πολλή προσοχή την υπόθεση των Τεμπών από την πρώτη της μέρα, δυστυχώς διαπιστώνουμε ότι η δημοσιογραφική αναπαραγωγή, χωρίς διασταύρωση και προσοχή, προκειμένου να βγει γρήγορα το θέμα, να υπογραφεί ως αποκλειστικό και να δημιουργήσει την απαραίτητη φασαρία, δημιουργεί λάθος εντυπώσεις. Στην καλύτερη περίπτωση. Στην χειρότερη δημοσιοποιεί με περισσή ευκολία fake news.

Έτσι παρατηρούμε ένα απλό άρθρο που μπαίνει ανάμεσα στις δύο λέξεις: «συγγενείς θυμάτων», να δίνει διαφορετική έννοια. Καθώς με την προσθήκη του άρθρου «των», γίνεται η φράση γίνεται «Συγγενείς των θυμάτων», φράση δηλαδή που υπονοεί  μια θεσμική εκπροσώπηση, μια καθολική αποδοχή των δηλώσεων π.χ. του τεχνικού συμβούλου «των οικογενειών», που εισπράττεται ως «όλων των οικογενειών». Περνάει, με τον τρόπο αυτό, στην κοινή γνώμη η απλοποιημένη εικόνα ότι έχουμε δύο ξεκάθαρους αντίδικους: την κυβέρνηση από τη μια πλευρά να επιδιώκει τη συγκάλυψη, και τις οικογένειες από την άλλη πλευρά να μάχονται για τη δικαίωση. Σε αυτό το δίπολο, αυτός που έχει οριστεί έστω από μια οικογένεια, αυτομάτως παίρνει το χρίσμα και θεωρείται ότι μιλάει εξ'ονόματος όλων.

Γιατί εξηγούμε όλα τα παραπάνω; Γιατί σήμερα, 15 μήνες μετά, αρκετοί από τους συγγενείς εξέδωσαν γραπτή ανακοίνωση με την οποία προσπαθούν να ξεκαθαρίσουν αυτά τα ζητήματα και να απαιτήσουν προσοχή από όσους παρουσιάζονται ως «εκπρόσωποι των οικογενειών». 

Αφορμή για αυτό, οι τελευταίες «αποκαλύψεις» από ένα «τελικό πόρισμα» μιας ομάδας τεχνικών συμβούλων οι οποίοι έχουν ήδη εμπλουτίσει τη δικογραφία με άλλες 5 τεχνικές εκθέσεις, ξεκινώντας από τις 7 Φεβρουαρίου του 2024.

Κάθε επόμενο «πόρισμα» της ομάδας χαρακτηρίζεται «επικαιροποιημένο» και «τελικό» -σύμφωνα με ό,τι θα διαβάσετε στην ανακοίνωση- έρχεται να διορθώσει τις αλλεπάλληλες ανακρίβειες που είχαν παρουσιαστεί στα προηγούμενα, πάντα με την επίφαση της απόλυτης βεβαιότητας. Και η λίστα είναι μεγάλη:

Στην αρχή, ήταν τα «τρία βαγόνια της εμπορικής που εξαφανίστηκαν», τα οποία ανασκευάστηκαν στη δεύτερη έκθεση και έμεινε ένα μόνο, το περίφημο «14ο βαγόνι-φάντασμα που εξαϋλώθηκε». Όταν και αυτό διαπιστώθηκε ότι ήταν εσφαλμένη εκτίμηση, μετά «ανακαλύφθηκαν» τα «κομμάτια κοντέινερ που ανατινάχτηκε», τα οποία στην πορεία αποδείχθηκε ότι ήταν απλώς κομμάτια της οροφής της μιας μηχανής. Η πιο πρόσφατη «αποκάλυψη» λέει ότι οι μηχανές της εμπορικής εκτροχιάστηκαν και δεν συγκρούστηκαν με την επιβατική αμαξοστοιχία, μια εντελώς άστοχη εκτίμηση που αποδίδεται στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένοι τεχνικοί σύμβουλοι ουδέποτε βρέθηκαν στο σημείο της σύγκρουσης ή στο σημείο φύλαξης των συντριμμιών, δεν έχουν κάνει ποτέ και πουθενά κάποια αυτοψία και όλες τους οι αναλύσεις βασίζονται σε στοιχεία από βίντεο και φωτογραφίες που βλέπουν εξ αποστάσεως. Καθώς αν είχαν δει από κοντά τα συντρίμμια της μηχανής της εμπορικής αμαξοστοιχίας, θα είχαν δει καθαρά την τεράστια παραμόρφωση του εμπρός μέρους από την σφοδρότατη μετωπική σύγκρουση, κάτι που είναι ξεκάθαρο και δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Κερασάκι στην τούρτα, η ανάλυση του τελικού πορίσματος, όπως το ονομάζουν για έκτη φορά, ότι «η ΕΛΑΣ έκανε σκηνοθετημένη φωτογράφιση» στο εσωτερικό των κοντέινερ, ενώ στην πραγματικότητα η φωτογραφία που εξετάζουν είναι γυρισμένη κατά 90 μοίρες προς τα δεξιά.

Αυτό το τελευταίο προκάλεσε και την αγανάκτηση του Βαγγέλη Βλάχου, συγγενή θύματος των Τεμπών, ο οποίος με ένα βίντεο στο Χ σχολιάζει:

Πολλοί από τους συγγενείς, όμως, έχουν έναν σοβαρότερο λόγο να είναι αναστατωμένοι και τελικά αγανακτισμένοι: οι αναφορές του μαθηματικού της συγκεκριμένης ομάδας στις συνθήκες θανάτου των ανθρώπων τους, χωρίς το παραμικρό ιατροδικαστικό ή επιστημονικό δεδομένο που να υποστηρίζει τα εντυπωσιακά δημοσιεύματα «30 άτομα έχασαν τη ζωή τους από ακαριαία καταστροφή των πνευμόνων λόγω εισπνοής θερμικού παλμού» που στην νεότερη εκδοχή έγιναν «τουλάχιστον 16 άτομα» επειδή αυτό «στατιστικά αποδεικνύεται από τη διωνυμική κατανομή» τους δημιουργούν έντονη και χωρίς κανέναν λόγο ψυχολογική φόρτιση. Άνθρωποι που στις νέες εκτιμήσεις βάζουν στο μυαλό τους τον δικό τους άνθρωπο και όχι έναν απλό αριθμό.

Μέσα σε όλες τις πεποιθήσεις για την εξέλιξη της υπόθεσης υπάρχουν και εκείνες που πιστεύουν ότι η συνεχής δημοσιοποίηση νέων πληροφοριών έχει μόνο θετικό πρόσημο, γιατί η δημόσια πίεση μέσω όλων των δημοσιευμάτων δεν αφήνει το θέμα να ξεχαστεί. Όπως για αρκετούς άλλους, βασική πεποίθηση είναι ότι η ζημιά που γίνεται από πυροτεχνήματα που καταρρίπτονται πολύ εύκολα είναι μεγαλύτερη όσο πλησιάζουμε προς την εκδίκαση της υπόθεσης. Κάποιοι πιο καχύποπτοι, μάλιστα, θεωρούν ότι εκείνοι που προσφέρουν τόσο εύκολες πάσες για διάψευση στην απέναντι πλευρά, δεν ελέγχονται μόνο για ακραία ανεπάρκεια αλλά ενδεχομένως να είναι (εν γνώσει ή εν αγνοία τους) το τελευταίο γρανάζι ενός κρυφού επικοινωνιακού μηχανισμού που στοχεύει στην συνολική αποδόμηση της διερεύνησης της υπόθεσης.

Διαβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση

Οι παρακάτω συγγενείς θυμάτων των Τεμπών θα θέλαμε να δηλώσουμε τα εξής :

-Επισημαίνουμε στους δημοσιογράφους ότι κανένας από τους συγγενείς δεν έχει εξουσιοδοτηθεί να μιλάει εξ' ονόματος όλων μας, ούτε ως "εκπρόσωπος", ούτε με οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα. Συνεπώς, οι εκφράσεις "ο εκπρόσωπος των συγγενών" ή "ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων" θα πρέπει να αποφεύγονται με αυτή τη διατύπωση που υποδηλώνει καθολική εκπροσώπηση. Ο καθένας που μιλάει, ας ξεκαθαρίζει σαφώς εάν μιλάει εξ' ονόματος και οποιουδήποτε άλλου, πέραν του εαυτού του.

-Ξεκαθαρίζουμε σε όποιον στο εξής υπαινιχθεί έστω και εμμέσως ότι εκπροσωπεί "τους" συγγενείς (υπονοώντας ότι εκπροσωπεί "όλους" τους συγγενείς) ότι η ανοχή μας σε αυτό το θέμα έχει λήξει. Όποιος αυτενεργεί, θεωρώντας ότι οι πρωτοβουλίες του θα είναι προς όφελος της υπόθεσης, ας το κάνει ελεύθερα, όμως με την ξεκάθαρη εξήγηση ότι εκπροσωπεί μόνο τον εαυτό του.

-Τονίζουμε με πολύ αυστηρό τρόπο ότι το ζήτημα της διερεύνησης του ακριβούς μηχανισμού θανάτου του καθενός από τα 57 θύματα είναι ένα ζήτημα του οποίου η δημόσια συζήτηση επιβαρύνει ιδιαίτερα τους συγγενείς, ειδικά όταν αναγκάζονται να διαχειρίζονται ατεκμηρίωτες και διαρκώς αλληλοσυγκρουόμενες εκτιμήσεις που αναπαράγονται από τα ΜΜΕ με την επίφαση της "βεβαιότητας".

-Κλείνουμε με την επισήμανση ότι, όσο κι αν είναι πρακτικά αδύνατον (λόγω του μεγάλου αριθμού, της γεωγραφικής διασποράς αλλά και των φυσιολογικά διαφορετικών απόψεων) να συνεννοηθούν και να συμπλεύσουν απόλυτα οι οικογένειες των 57 θυμάτων, θα ήταν σκόπιμο, όσο πλησιάζουμε στην έναρξη της δίκης, οι ενέργειες του καθενός από εμάς να είναι προσανατολισμένες σε αποτελέσματα που θα είναι ωφέλιμα στο δικαστήριο, αποφεύγοντας ενέργειες που για χάρη του πρόσκαιρου εντυπωσιασμού, στην πραγματικότητα προσφέρουν αφορμές για αμφισβήτηση και εκμετάλλευση από την πλευρά που επιδιώκει τη συγκάλυψη.

Οι υπογράφοντες 

Μπέζας Δημήτριος – Φωτεινή Κοκκαλα

Βλάχος Χρήστος – Μαρία  Θεοδωρή - Βλάχος Βαγγέλης –Σαμάνθα Βλάχου

Ελευθεριάδης Θεόδωρος – Εγούτ Ελισάβετ

Ψαρόπουλος Αντώνιος

Πορφυρίδης  Λάζαρος  - Καρατζόγλου  Άννα

Κουτσόπουλος  Δημήτριος – Κούλπα  Βασιλική

Μπουρνάζης  Δημήτριος – Μπουρνάζη  Αθανασία

Ανδρεάδου Κανέλα

Καραγεωργίου Δημήτριος – Νατσούρα Μαρία - Ελευθερία Καραγεωργίου

Χατζηβασιλείου Νικόλαος – Γκαμπριέλα  Φόργιαν

Καραθεοδώρου  Αθανάσιος – Αικατερίνη Μαλιόγλου

Καλλιόπη Καραθεοδώρου

Νικόλαος – Χρυσοβαλάντης Ζήσης  -  Κατσάρας  Βασίλης

Ταχμαζίδης Αναστάσιος - Ταχμαζίδης  Γεώργιος

Αντώνης Ψαρόπουλος: «Υπάρχουν κι άλλοι τεχνικοί σύμβουλοι που δεν ενστερνίζονται το πόρισμα του κ. Κοκοτσάκη»

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να ακούσετε τον δικηγόρο Αντώνη Ψαρόπουλο, πατέρα θύματος και ενός από τους υπογράφοντες της ανακοίνωσης, να εξηγεί με σαφήνεια την ανάγκη του να υπάρχει η μέγιστη προσοχή.