Να ξεκινήσουμε με τα αυτονόητα: οι λίστες, και κάθε είδους επιλογές, είναι μια αυστηρά προσωπική υπόθεση. Οι οποίες επιλογές ορίζονται από τις συνθήκες.

Η φετινή συνθήκη ήταν για μένα παράξενη. Μου ήταν πια πολύ δύσκολο να βλέπω τις ταινίες που έβγαιναν και να επικοινωνώ τις απόψεις μου, ήθελα όμως να παρακολουθώ την κινηματογραφική παραγωγή και να αφήσω και το δικό μου αποτύπωμα, έστω και την δωδέκατη ώρα.

Τη φετινή κινηματογραφική μου εμπειρία, και φυσικά όχι μόνο αυτή, άλλαξε με βίαιο και μη αναστρέψιμο τρόπο ο πόλεμος που εξαπέλυσε το Ισραήλ στους κατοίκους της Γάζας. Γιατί κατ’ αρχάς ματαιώθηκαν ή αναβλήθηκαν δύο μεγάλα κινηματογραφικά γεγονότα στη χώρα που ζω, με αποτέλεσμα να δω πολλές ταινίες ασθμαίνοντας κυριολεκτικά σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, παλεύοντας με το χρόνο για να φτιάξω αυτή τη λίστα.

Το ματοκύλισμα στη Γάζα όμως άλλαξε την κινηματογραφική μου ματιά γιατί με έκανε να εστιάσω στις ταινίες που με ενδιέφεραν. Έχοντας διαβάσει ήδη κριτικές και έχοντας δει αστέρια κι αστεράκια, όταν κάθισα να δω τις ταινίες ανακάλυψα πως, πέρα από την κινηματογραφική φόρμα και την εικαστική προσέγγιση, με ενδιέφερε κατά κύριο λόγο αυτό που μου έλεγαν τον κόσμο γύρω μου. Σήμερα. Όχι με αλληγορίες και παραβολές που χάνονταν στη μετάφραση του μοντάζ.

Και κάπως έτσι έφτιαξα αυτή τη λίστα. Με λίγα λόγια για κάθε ταινία έτσι, σαν συγγνώμη για μια τόσο μεγάλη απουσία.

10. Fingernails του Χρήστου Νίκου

Πολύ απλό, έως πρόχειρο γύρισμα, ένα σενάριο βασισμένο σε μια  πρωτότυπη αλλά εύκολη ιδέα που έβγαινε δεν έβγαινε, αλλά η Τζέσι Μπάκλεϊ και ο Ριζ Άχμεντ όχι απλά έχουν χημεία αλλά μπορούν να βγάλουν το συναίσθημά τους έξω απ την οθόνη και να το αφήσουν να περιπλανιέται ανάμεσα μας και να μας κατακλύζει μέχρι τις άκρες των μικρών δακτύλων του ποδιού μας. Μου θύμισε γλυκά και επώδυνα πώς είναι όταν ερωτεύεσαι, τη μαγεία των βλεμμάτων και του πρώτου, δειλού αγγίγματος. Στον αντίποδα του, το How to have sex της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ μας έλεγε την αντίθετη ακριβώς ιστορία: πως τα πιτσιρίκια έχουν χάσει τα λόγια, τα βλέμματα, τη μαγεία, και το σεξ καταλήγει να είναι μια ανούσια, βαρετή και ίσως επώδυνη διαδικασία. Κι όλα αυτά στη διάρκεια ενός φρενήρους τριήμερου στα Μάλια της Κρήτης.

9. Ο όρκος του Παμφίρ του Ντμίτρο Σουκολίτκι Σόμπτσουκ

Άλλη μια από τις πολλές ιστορίες από την επικράτεια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπου τώρα ντόπιες μαφίες λυμαίνονται ανεξέλεγκτα πόλεις και χωριά και καταστρέφουν τις ζωές των ανθρώπων. Απλές ζωές απλών ανθρώπων. Στα χωριά και τις κωμοπόλεις τους. Απλά χωριά και απλές κωμοπόλεις. Ζωντανεμένες από τις καθημερινές πρακτικές, τις ενδοοικογενειακές διαφωνίες και συγκρούσεις, τα εκκλησιάσματα, το παγανιστικό καρναβάλι που κάθε χειμώνα ετοιμάζει η κοινότητα με περίσσια σπουδή.

Η ταινία, η οποία κινδύνευσε να καταστραφεί γιατί όταν έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ήταν στο στάδιο του μοντάζ, κέρδισε μια θέση στη λίστα μου για τις απαράμιλλής ομορφιάς εικόνες που κατέγραψε ο φακός του σκηνοθέτη με το δυσπρόφερτο επίθετο, άξιου συνεχιστή μιας κινηματογραφικής παράδοσης με δημιουργούς που κέντησαν πάνω στον καμβά το φυσικού και πολιτισμικού τοπίου των πεδιάδων της Ανατολικής Ευρώπης, αρχής γενομένης από τον Ταρκόφσκι και συνέχειας δηλωμένης από τον Ζβιάνγκιντσεφ.

8. Μέρες ξηρασίας του Εμίν Απλέρ

Άλλη μια ταινία για μια κοινωνία διεφθαρμένη ως το κόκαλο, κάπου στα βάθη της τουρκικής ενδοχώρας. Πρωταγωνιστής ένας νεαρός εισαγγελέας που δονκιχωτικά προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις αρχές που προσπαθούν να δώσουν τη χειρότερη, αλλά και πιο κερδοφόρα λύση, στο πρόβλημα της ύδρευσης της κοινότητας.

Καλοστημένο πολιτικό θρίλερ που αποτυπώνει στάσεις και συμπεριφορές. Ο σκηνοθέτης, κάνοντας ένα βήμα παραπέρα από τις ηθογραφικές Τρεις αδελφές, καταφέρνει να δημιουργήσει ένα εφιαλτικό τοπίο με λήψεις που αιωρούνται ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, με τη φωτιά να μένει ως επίγευση.

7. Η τελευταία παμπ του Κεν Λόουτς

Εδώ δεν χρειάζεται να γράψω πολλά, τα έχουμε ήδη πει.

Οποιαδήποτε χρονιά ο Κεν Λόουτς έχει γυρίσει ταινία, πόσο δε μάλλον φέτος που δήλωσε πως θα είναι η τελευταία του, η ταινία του είναι μέσα στις δέκα καλύτερες.

Γιατί ο Κεν είναι ο δικός μας άνθρωπος, λέει τις ιστορίες μας, και τελειώνει την καριέρα του αφήνοντας το πιο αισιόδοξο μήνυμα σε καιρούς πολύ δύσκολους.

6. Η φάλαινα του Ντάρεν Αρονόφσκι

One man show για τον Μπρένταν Φρέιζερ, που κέρδισε το Όσκαρ πρώτου αντρικού ρόλου. Απίστευτα τρυφερή προσέγγιση της συναισθηματικής κατάρρευσης ενός ανθρώπου που αφήνει την παχυσαρκία να τον σκοτώσει και την δωδέκατη ώρα, λίγο πριν το τέλος, προσπαθεί να προσεγγίσει την κόρη του. Δεν τον αγαπάμε, δεν τον μισούμε, δεν τον απεχθανόμαστε. Συμπάσχουμε.

Ίσως ο πιο τραγικός απ όλους τους τραγικούς ήρωες του Αρονόφσκι.

Δείτε τις θέσεις 1-5