Στο τέταρτο κύμα απάνω

Δυο ταινίες με ξεκάθαρα φεμινιστικό πρόσημο. Φεμινισμός αλά Χόλιγουντ βέβαια, μια ιδιαίτερη, ξεχωριστή ματιά, που έχει μέσα ανατροπές, κριτική, και χιούμορ και σαρκασμό όπως μόνο η Μέκκα του κινηματογράφου ξέρει να κάνει, Με το μελόδραμα, γινόμαστε και λίγο γελοίοι. Με τη σάτιρα όμως το ’χουμε.

Barbie – η στερεοτυπική

Ως εισπρακτικό σουξέ της τελευταίας χρονιάς, με έσοδα ενάμιση δις δολάρια και, η ταινία φυσικά και είναι ανάμεσα στις δέκα που διεκδικούν το χρυσό αγαλματάκι για την Kαλύτερη Ταινία. Σε πρωτότυπο σενάριο της Γκρέτα Γκέργουικ και του συντρόφου της Νόα Μπάουμπαχ –αν και βρέθηκε, άγνωστο πως, να διαγωνίζεται για διασκευασμένο σενάριο– η ταινία αναφέρεται στην ιστορία της πιο διάσημης κούκλας του εικοστού αιώνα, της στερεοτυπικής ψηλής, αδύνατης Μπάρμπι με τη λεπτή μέση και τις μακριές γάμπες που περπατάει πάνω σε ψηλοτάκουνα. Η Μπάρμπι, αν και ο ιδανικός ανθρωπότυπος του ανορεξικού σύμπαντος που θέλει τη γυναίκα με συγκεκριμένες αναλογίες, καταφέρνει να δημιουργήσει από το 1959, χρονιά που προωθήθηκε από τη Mattel η δημιουργία της Ρουθ Χάντλερ, ένα γυναικοκρατούμενο σύμπαν στο οποίο χώρεσαν και άλλες Μπάρμπι, εκτός από την χαζοχαρούμενη ξανθιά*: η μαύρη Μπάρμι, η χοντρούλα Μπάρμπι, η ανάπηρη Μπάρμπι, κι έτσι δημιουργήθηκε στις προθήκες των καταστημάτων και στα κοριτσίστικα δωμάτια ένας κόσμος όπου οι γυναίκες μπορούσαν. Μπορούσαν να είναι αυτό που θέλουν, μπορούσαν να έχουν δύναμη.

Με τον κυρίαρχο μύθο της παιχνιδοβιομηχανίας έρχεται να αναμετρηθεί η Γκέργουικ σε στιγμές μεγάλης έμπνευσης. Με τον σύντροφο της στο πλευρό της πάντα –το όχι απόλυτα τυπικό χολιγουντιανό δίδυμο– με μια εικονική περσόνα της κινηματογραφικής βιομηχανίας μπροστά στην κάμερα αλλά και στην παραγωγή, η Γκρέτα μας αφηγείται ένα αλληγορικό παραμύθι για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σήμερα. Να αντιμετωπίζεις τις καθημερινές προκλήσεις, να είσαι αυτόνομη αλλά και πειθαρχημένη, ανεξάρτητη αλλά και προσκολλημένη στον άντρα των ονείρων σου, στερεοτυπική –αυτό που θέλουν οι άλλοι– αλλά και περίεργη, να είσαι όλα αυτά που θέλουν οι άλλοι για σένα αλλά να είσαι και ο εαυτός σου. Να είσαι μια σκεπτόμενη Μπάρμπι σε μια εξόχως macho κοινωνία. Καθόλου εύκολο!

Και τα καταφέρνει αρκετά καλά. Δεν είναι μια ριζοσπαστική φεμινιστική αφήγηση τρίτου ή τέταρτου κύματος, δεν θα περίμενε κανείς κάτι τέτοιο από μια ταινία που έχει χρηματοδοτήσει η Warner Bros, αλλά είναι ένα απολαυστικό μιούζικαλ, το είδος στο οποίο διαπρέπει το Χόλιγουντ, και ταυτόχρονα μια ταινία με καυστικό χιούμορ που ακουμπάει κόκαλο, ασκεί κριτική στην αντρική κυριαρχία και την ιδεολογία της όχι με το γάντι αλλά με το λεπίδι, και μάλλον ενοχλεί, αν κρίνουμε τόσο από τη χαμηλή βαθμολογία της στο Imdb όσο και από τον σκανδαλώδη αποκλεισμό τόσο της Γκέργουικ από το Όσκαρ σκηνοθεσίας όσο και της Ρόμπι από το Όσκαρ πρώτου Γυναικείου ρόλου. Οι πιο πολλοί ψηφοφόροι, τόσο στο κοινό όσο και στην Ακαδημία, είναι άντρες. Και γυναίκες που δεν θέλουν να αμφισβητήσουν τον κυρίαρχο ρόλο των αντρών γιατί ξεβολεύονται.

Σε μια ένδειξη μετάνοιας η Ακαδημία κάλεσε τον Γκόσλινγκ να τραγουδήσει ζωντανά στην τελετή της απονομής, η οποία έτσι θα μπαρμποποιηθεί. Με τα κορίτσια, ρε γαμώτο!!!!

Απόδοση: 1 στα 4, γιατί οι τύψεις και η κατακραυγή εκεί πέρα στην Ακαδημία μπορεί και να παίξουν το ρόλο τους.

* Να σημειώσουμε ότι η πρώτη πρώτη Μπάρμπι ήταν μελαχρινή, όπως και η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, πριν την πάρει στα χέρια του ο Ντίσνεϋ και το συνεργείο του.

Poor things – Μπέλα, η α-τυπική

Άλλη μια κούκλα με σάρκα, οστά και ψυχή. Και μυαλό. Και ιδέες. Αλλά πρώτα και κύρια σάρκα.

Αντίθετα με την Μπάρμπι που είναι δημιούργημα δυο γυναικών, της Ρουθ Χάντλερ και της Γκρέτα Γκέργουικ, η Μπέλα είναι το παιδί του νέο Φρανκενστάιν Γκόντουιν Μπάξτερ και του Γιώργου Λάνθιμου, που της έδωσε κινηματογραφική ζωή.

Η Μπέλα ήταν από την αρχή sui generis, ξέφυγε από τον δημιουργό της και χάραξε τη δική της πορεία στον κόσμο. Τα έμαθε όλα μόνη της από την αρχή. Τα οστά – στήθηκε στα πόδια της και περπάτησε – τη σάρκα – έκανε όσο πιο πολύ σεξ μπορούσε και απολάμβανε κάθε στιγμή – την ψυχή, έμαθε μόνη της την καλοσύνη, και να σκέφτεται, και να σκέφτεται τους άλλους. Και το δημιούργημα ξεπέρασε το δημιουργό του και έγινε μια εμβληματική γυναικεία persona. Πώς είναι η Μπάρμπι; Ε, όχι έτσι, το αντίθετο.

Η Μπέλα δεν έγινε ξανθιά, δεν ντύθηκε συμβατικά μίνι φορεματάκια –τα ρούχα της έχουν πολύ σοβαρές πιθανότητες να χαρίσουν στην ταινία το Όσκαρ για τα κοστούμια– αυτή και η Τουανέτ, η μαύρη σύντροφος στο κρεβάτι, στα αμφιθέατρα της Ιατρικής, στις επαναστατικές μαζώξεις, δεν προσπαθούν να γίνουν κάτι σαν τους άντρες. Είναι ένα άλλο είδος, καλύτερο, και το γνωρίζουν. Και το παλεύουν.

Και με τους άντρες θα έχουν σχέση συντροφική, όχι υποταγής.

Η ταινία του Λάνθιμου μιλάει για τα νέα αυτά κορίτσια που είναι γεμάτα όρεξη να μάθουν τα πάντα και δεν φοβούνται τίποτα. Και δεν αισθάνονται ενοχές για τίποτα, για κανένα προπατορικό αμάρτημα για το οποίο μας ζάλιζαν χιλιετίες τώρα. Το μέλλον ξεκινάει τώρα και είναι γυναίκα.

Με τα κορίτσια, και μ’ αυτά τα κορίτσια, ρε γαμώτο!

Απόδοση: 1 στα 20, γιατί έχει πάρα πολύ σεξ η ταινία για τα γούστα της Ακαδημίας, Αλλά ποτέ δεν ξέρεις...

Συνεχίζεται

Διαβάστε ακόμη:

Στον δρόμο για τα Όσκαρ 2: H χθεσινή συνταγή Σκορσέζε και η κοινότοπη Ζώνη ενδιαφέροντος

Στον δρόμο για τα Όσκαρ: Το Μαέστρο το ορθόδοξο και το cult Οπενχάιμερ