Η αγόρευση του Γιώργου Μαρίνη

Ο Γιώργος Μαρίνης ξεκίνησε την αγόρευσή του λέγοντας πως, κατά τη γνώμη του, η εισαγγελική πρόταση αναφέρει με ακρίβεια αυτά που έχουν συμβεί στους Σ. και Π.Φ. Ανέφερε πως αυτή η δίκη είναι μία από αυτές που εκφεύγουν από τα στενά όρια των τεσσάρων τοίχων μιας αίθουσας και μεταβαίνουν στα κοινωνικά όρια, πως δίκες σαν αυτή μένουν για τις επόμενες δεκαετίες ως ορόσημο και πως οι συνήγοροι νιώθουν περήφανοι που συνέβαλαν στη δημιουργία μιας πιο προοδευτικής ημέρας.

Συνέχισε σε παράλληλη γραμμή με τον Εισαγγελέα, αναφέροντας πως κάποτε η περίπτωση του βιασμού μέσα σε γάμο δεν ήταν αυτονόητη ως αδίκημα στην Ελλάδα, ενώ αναφέρθηκε στις σεξεργάτριες και τους σεξεργάτες, λέγοντας πως και αυτοί έχουν το δικαίωμα στη συναίνεση. Στη συνέχεια, μετέβη στη θλιβερή ελληνική πραγματικότητα πως «εφόσον παντρεύτηκες είσαι κτήμα του αντρός σου». Πως ο βιασμός μπορεί να αφορά όλα τα άτομα και πως είναι χαρούμενος που η κοινωνία και η νομοθεσία (σ.σ. ευθεία αναφορά στην πολύ καλή προετοιμασία του Εισαγγελέα, που αντιμετώπισε την υπόθεση έχοντας κατά νου τις καινούργιες νομοθεσίες) παρακολούθησαν την πραγματικότητα και ακολούθησαν αυτές τις προοδευτικές θέσεις.

Σαν κοινωνία πρέπει να δούμε αν αυτά τα στερεότυπα τα θέλουμε ή αν μπορούμε, ως δικαιοσύνη, να ανοίξουμε έναν πρωτοποριακό δρόμο

Συνέχισε με τη συγκλονιστική θέση πως «σαν κοινωνία πρέπει να δούμε αν αυτά τα στερεότυπα τα θέλουμε ή αν μπορούμε, ως δικαιοσύνη, να ανοίξουμε έναν πρωτοποριακό δρόμο». Αποκάλεσε τη δίκη «ιστορική» εξαιτίας της παρουσίας του κατηγορουμένου, ενός «αναγνωρίσιμου, καλού ηθοποιού που υπηρέτησε το θέατρο από πολλά στασίδια». Έκανε ακόμα μια αναφορά στην υιοθέτηση από τον Εισαγγελέα του άρθρου 336 του Ποινικού Κώδικα, πως «για το έγκλημα του βιασμού θέτει εξαναγκασμό κάποιου σε ακούσια συνουσία που χαρακτηρίζεται ως ασέλγεια που γίνεται με τη μεταχείριση σωματικής ή ψυχολογικής βίας» και πως «για την κατάσταση του εξαναγκασμού δεν απαιτείται το θύμα να εξωτερικεύει στον δράστη την κατάστασή του λεκτικά, λόγω ξαφνικής αντίδρασης».

Ουσιαστικά αυτό που ανέφερε, για να κάνουμε την επεξηγηματική παρένθεση, είναι πως πλέον η νομολογία αποδέχεται και το φαινόμενο του «παγώματος»*, την τρίτη βασική αντίδραση πέρα από την «πάλη ή φυγή». Το «πάγωμα ή freeze», με τη μη αντίδραση του ατόμου που δέχεται την επίθεση, είναι ένας μηχανισμός που το προστατεύει ενστικτωδώς από χειρότερη μεταχείριση από πλευράς του επιτιθέμενου (διαβάστε περισσότερα για το φαινόμενο του «παγώματος» στο κλείσιμο του άρθρου). 

Ο Γιώργος Μαρίνης «χτύπησε» το στερεοτυπικό αρχέτυπο του βιασμού με «μια γυναίκα σε ένα σκοτεινό δρομάκι, προκλητικά ντυμένη να αντιστέκεται συνεχώς» και συνέχισε με τη χρήση της ίδιας νομολογίας που διάβασε ο Εισαγγελέας στην ίδια δικάσιμο, πως η γενετήσια πράξη δεν απαιτεί υποχρεωτικά διείσδυση αλλά και άλλες πράξεις ίσης βαρύτητας, όπως η πεολειχία και η επαφή των γεννητικών οργάνων με κάποιο σημείο του σώματος του άλλου. Πως ο δόλος του δράστη φαίνεται από τον «έντονο γενετήσιο και ηδονιστικό χαρακτήρα της πράξης». Ανέφερε πως το αδίκημα του βιασμού θίγει με τρόπο απόλυτο την προσωπικότητα του θύματος, με τρόπο που δεν είναι επανορθώσιμο. Δεν αποκαθίσταται η ζημιά ούτε με τον χρόνο. Τόνισε πως πλην του Ν.Σ. οι υπόλοιποι επιζώντες «είναι άνθρωποι ήδη κακοποιημένοι, μετανάστες από οικογένειες δυστυχισμένες, με ζητήματα που στον δυτικό κόσμο τα θεωρούμε λυμένα».
Τα λεγόμενά του, λέξη προς λέξη

Σε αυτό το σημείο, έχει νόημα να αναφέρουμε τα λεγόμενα λέξη προς λέξη όπως καταγράφηκαν από το Lignadis Trial Watch, στέλνοντας την αγάπη μας στους συναδέλφους για την εξαιρετική δουλειά που έχουν επιτελέσει. Γιατί, σύμφωνα με τον συνήγορο, μας βάζει απευθείας στο μυαλό ενός ανθρώπου που γίνεται ή έχει γίνει στόχος σεξουαλικής επίθεσης:

Λένε «ένιωθα άσχημα, ντροπή δεν ήξερα τι να πω». Ο λόγος που το λένε είναι γιατί θίγεται η προσωπικότητά τους, η ελευθερία τους. Ο νόμος λέει ότι οποιαδήποτε στιγμή κατά τη συνεύρεση μπορεί ο ένας να σταματήσει να θέλει. Αυτό προσβάλλει την ελεύθερη αυτοδιάθεση και ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, τη σεξουαλική ελευθερία κάποιου να είναι με όποιον και για όσο θέλει. Στο αδίκημα του βιασμού θίγονται αυτά με τρόπο που υποτάσσεται η αυτονομία του σώματος κάθε θύματος σε μια επίθεση ενός δράστη και αφού συμβεί αυτό ζει κάθε μέρα με αυτό που βίωσε.

Αρχίζει και σκέφτεται τότε «γιατί σε μένα, μήπως έφταιγα εγώ, μήπως προκάλεσα;», αυτή είναι η αυτοενοχοποίηση των θυμάτων που το ζουν καθημερινά. Η κατάθεση του Ν.Σ. ήταν συγκλονιστική. Στάθηκε εδώ και απάντησε, όταν τον ρωτήσατε, γιατί δεν είπε ή έκανε κάτι όταν έγιναν αυτά που κατήγγειλε «εμένα εκεί με έστειλε η θεία μου, τι να της έλεγα, τι να έκανα, να έπαιζα ξύλο με τον κατηγορούμενο;». Δεν μπορεί να σταθεί μπροστά στους δικούς του ανθρώπους και να παραδεχτεί αυτό που έζησε.

Η νομοθεσία για χρόνους παραγραφής του αδικήματος για τους ανηλίκους ξεκινά από την ενηλικίωσή τους πια, γιατί έχει κριθεί και αξιολογηθεί έτσι. Το αποδεχόμαστε γιατί αυτό που λέω είναι η συλλογική και επιστημονική εμπειρία που λέει ότι τα θύματα αυτών των περιστάσεων δεν μπορούν να μιλήσουν ούτε στο οικογενειακό περιβάλλον. Πολλές φορές αδικήματα γίνονται κεκλεισμένων των θυρών. Έχουμε αποφασίσει ως κοινωνία ότι σε αυτά τα αδικήματα θίγεται με τον πιο απόλυτο τρόπο η αυτονομία και η προσωπικότητά του και δεν είναι κάτι που το λέει μόνο του το θύμα.

Το κίνημα #metoo ενδυνάμωσε τα άτομα να μιλήσουν, ένιωσαν σε ασφαλές περιβάλλον 

Αμέσως μετά, η αγόρευση του Συνηγόρου Υποστήριξης της Κατηγορίας πήγε στην περίπτωση του Σ. Ανέφερε πως η κατάθεση ήταν διεξοδικότατη και πως ρωτήθηκε εκτενώς για τα πάντα, ενώ ιδιαίτερη μνεία υπήρξε και την ίδια την δυσκολία να καταθέσει για όλα όσα κατήγγειλε πως του συνέβησαν και αποδέχθηκε ο εισαγγελέας. Επιπλέον, ο συνήγορος, με μια σειρά ρητορικών ερωτήσεων, υποστήριξε πως οι καταγγέλλοντες δεν έχουν κερδίσει κάτι από όλο αυτό. Ούτε στα κανάλια βγήκαν, ούτε έδωσαν συνεντεύξεις επωνύμως, ούτε πήραν δουλειές ή χορηγίες. Ο Γιώργος Μαρίνης υπογράμμισε πως ο καταγγέλλων έδωσε μια λεπτομερή κατάθεση, ενώ μπορούσε να αναφέρει μια «στερεοτυπική ιστορία βιασμού με πρωκτική διείσδυση».

Στη συνέχεια, εξήγησε για το ζήτημα που ήγειρε η υπεράσπιση με την ημερομηνία του συμβάντος, πως είχαμε να κάνουμε με ένα τραύμα τέτοιας βαρύτητας που η επιστήμη δείχνει πως το μυαλό των θυμάτων -μέσω της μνήμης- προσπαθεί να τα προστατέψει, αποκρύβοντας κάποιες λεπτομέρειες. Ακόμα προσθέτει πως όταν αντιλήφθηκε πως η ημέρα της ανάρτησης της φωτογραφίας από την Επίδαυρο δεν ήταν η ημέρα του συμβάντος, επέλεξε να ανακαλέσει την ημερομηνία και να τοποθετήσει τη σωστή, με οποιοδήποτε κόστος μπορεί να είχε για την υπόθεσή του.

Ανέφερε πως το κίνημα #metoo ενδυνάμωσε τα άτομα να μιλήσουν και πως ένιωσαν σε ασφαλές περιβάλλον. Έκανε λόγο για την Εγκύκλιο Πλιώτα, η οποία αναφέρει πως ακόμα και με ελάχιστα στοιχεία τέλεσης τέτοιων αδικημάτων, η δικαιοσύνη οφείλει να διερευνά. Με αυτά τα δεδομένα ο συνήγορος επέλεξε να απαντήσει στο «γιατί τώρα;». Αποδόμησε την κατηγορία της σκευωρίας, αναφέροντας πως πολλά από τα θύματα προέρχονται από διαφορετικά μέρη του κόσμου, χωρίς κοινή γραμμή και ενιαίο αφήγημα, και πως από τις μεταξύ τους συνομιλίες που κατατέθηκαν προκύπτει ο φόβος τους να βγουν και να καταγγείλουν τα περιστατικά.

Στο πρακτικό κομμάτι, υποστήριξε πως η πρωκτολειχία είναι γενετήσια πράξη (σ.σ. εμπίπτει στην ίδια κατηγορία με την πεολειχία και την αιδοιλειχία), εφόσον είχε ηδονισμό και εκσπερμάτιση. Αναφέρει πως ο κατηγορούμενος δεν αμφισβητεί το μέρος ή τη συνάντηση, αλλά την πράξη. Μετά την αρχική του άρνηση, όταν βγήκαν οι φωτογραφίες και τα μηνύματα μεταξύ Τ. και Σ., ανέφερε πως ήταν του 16 ή του 17 και πως είχαμε προσαρμογή της απάντησης.

Η επόμενη ανακρίβεια του κατηγορούμενου, σύμφωνα με τον συνήγορο, έγκειται στην κατάθεση του ιδιοκτήτη πως εφόσον δεν υπήρχαν βιβλία εισόδου και αποδείξεις στις σουίτες, θα έδινε τα δωμάτια σε κάποιον γνωστό ή διάσημο και όχι σε κάποιους με ονόματα όπως των μεταναστών Τ. και Σ. Η επόμενη αντίφαση, όπως ισχυρίστηκε ο συνήγορος, ήταν πως κατά δήλωση του Δημήτρη Λιγνάδη, οι επαφές τους αραίωσαν από το 16 και ύστερα (σ.σ. κάτι που είχαμε αναλύσει και εμείς στην απολογία Λιγνάδη), οπότε δεν υπήρχε περίπτωση η φωτογραφία να ήταν από το 2016 ή το 2017.

Συνεχίζοντας, ο Γιώργος Μαρίνης έδειξε πως τα θύματα είχαν ένσημα και εργασία και πως κλήθηκαν να απαντήσουν στο δικαστήριο αν είναι ή όχι βίζιτες. Την ίδια στιγμή υπήρχε η αυτόκλητη παρουσία του Κ.Φ. που νομίζοντας πως το περιστατικό αφορούσε τον Αύγουστο, δεν πήγε να καταθέσει, όμως μόλις έμαθε πως ανακλήθηκε η ημερομηνία, πήγε και κατέθεσε αυτά που είχε δει τον Ιούλιο του 2015.

Δεν είναι σκευωροί, είναι απλοί άνθρωποι που τους συνέβη κάτι τραυματικό και ζουν με αυτό μέχρι και σήμερα. Μπόρεσαν να βρουν τη δύναμη να σταθούν ενώπιόν σας και ενώπιον του κατηγορουμένου

Συνεχίζοντας για τον Π.Φ. ανέφερε πως δεν είχε ένα δίκτυο προστασίας και πως ήταν ευάλωτος. Δεν είχε άδεια παραμονής, δεν είχε φως και νερό στο σπίτι, η μητέρα του είναι πια στην Πολωνία, ο αδερφός του πολεμάει στην Ουκρανία (σ.σ. ο πατέρας είναι Ουκρανός) και πως η οικογένειά του τον είχε απορρίψει επειδή είναι ομοφυλόφιλος. Είχε συνηθίσει να είναι αποδέκτης ακραίας βίας, υπέμενε τη βία, η μητέρα του λιποθυμούσε από το αλκοόλ και ο πατέρας του τον βάραγε, όπως τόνισε ο συνήγορος. Ανέφερε πως ήταν άτομα ευάλωτα και πως ο κατηγορούμενος όντως του προσέφερε στέγη, φως και νερό. Το ζήτημα που θέτει ο συνήγορος είναι πως δεν είχε τρόπο να κάνει καταγγελία χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Ενώ ήταν από τις σπάνιες περιπτώσεις βιασμών που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας. Αρνήθηκε τον ισχυρισμό της υπεράσπισης πως ο μάρτυρας Α.Τ. ήταν φίλος του Π.Φ., καθώς μετά το συμβάν η σχέση τους διαλύθηκε, κάτι που είναι φανερό από τα μηνύματα μεταξύ τους. Ο συνήγορος υποστήριξε πως εξηγείται και η στάση του Α.Τ. κατά το συμβάν το Πάγωμα και η Φυγή. Ενώ -πάντα σύμφωνα με την αγόρευση- είχε αποτυπώσει στη μνήμη του με μεγάλη λεπτομέρεια την κρεβατοκάμαρα του κατηγορουμένου, κάτι απίθανο αν δεν βρίσκονταν εκεί. Σημείωσε πως ο Π.Φ. έκανε προσπάθεια να αντιδράσει ακόμη και αν δεν ήταν λεκτική, όπως περιέγραψε πως το μισοκατεβασμένο παντελόνι δεν του έδινε περιθώρια κίνησης (σ.σ. λειτουργούσε ως ποδοπέδες).

Ο συνήγορος έκλεισε πως δεν μπορούμε να απορρίψουμε δύο τόσο λεπτομερείς κατηγορίες, γιατί δεν εξετάστηκε ή δεν κατέθεσε άμεσα στο δικαστήριο και πως υπήρξε επανατραυματισμός. «Είναι εδώ και σας δίνω στα χέρια την αλήθεια τους. Δεν είναι σκευωροί, είναι απλοί άνθρωποι που τους συνέβη κάτι τραυματικό και ζουν με αυτό μέχρι και σήμερα (…) Μπόρεσαν να βρουν τη δύναμη να σταθούν ενώπιόν σας και ενώπιον του κατηγορουμένου». Με αυτά τα συγκλονιστικά λόγια τελείωσε την αγόρευσή του ο Γιώργος Μαρίνης.

Συνολικά η αγόρευση του Γιώργου Μαρίνη ήταν εύστοχη, επεξηγώντας το πλαίσιο που κατέστησε ως εύκολους στόχους τους Σ. και Π.Φ. Απάντησε στις κατηγορίες εναντίον τους και υπογράμμισε τις αντιφάσεις στις οποίες υπέπεσε ο κατηγορούμενος ή τις μη επαρκείς εξηγήσεις. Ένα ακόμα βασικό στοιχείο είναι πως εισήλθε στην ψυχολογία του τραύματος, μια βασική γνώση που διαφεύγει σε πολλούς από τους συνανθρώπους μας.

Περισσότερα για το «πάγωμα»: Είναι ένα χαρακτηριστικό που συναντάται τόσο στη φύση όσο και στον άνθρωπο. Στα πρώτα στάδια του τραύματος, το πάγωμα δίνει τον χρόνο στον άνθρωπο να επαναξιολογήσει την κατάσταση. Αν η φυγή ή η νίκη σε μάχη αξιολογηθούν ως αδύνατες, η απάθεια που επιφέρει το πάγωμα δίνει τις καλύτερες πιθανότητες για επιβίωση. Στο πρώτο στάδιο επιφέρει την ταχύτατη σκέψη για την αξιολόγηση της κατάστασης, έπειτα επιφέρει διάσταση από αυτό που συμβαίνει στο σώμα (disassociation), εξωσωματικές αντιδράσεις, συναισθηματικό μούδιασμα και τέλος επιφέρει αδυναμία κίνησης. Ταυτόχρονα, κατά το πάγωμα το άτομο βρίσκεται σε ένταση, ακίνητο και αμίλητο. Δεν συνεπάγεται λοιπόν σιωπηλή συναίνεση, αλλά ενστικτώδη μηχανισμό επιβίωσης. Στο ζωικό βασίλειο το πάγωμα ή όπως θα λέγαμε «παριστάνει τον ψόφιο» μεταφράζεται ως αποφυγή της μάχης, προστασία από περαιτέρω ζημιά και σε κάποια είδη προσφέρει αορατότητα από τους εχθρούς τους. 

Επίσης, έχουμε τα flop και friend. Το flop μοιάζει πολύ με το πάγωμα και χαλαρώνει τους μυς ώστε να εμποδιστεί ο φυσικός πόνος, ενώ ο εγκέφαλος μπορεί να κάνει shut down ώστε να προστατευτεί από τον ψυχικό πόνο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιζήσασες και οι επιζήσαντες αυτών των επιθέσεων, ανά περίπτωση, μπορεί να μην έχουν επαρκή μνήμη των συμβάντων και χρειάζεται βοήθεια ειδικού, ώστε να ξεκλειδώσουν αυτές οι μνήμες και να μπορέσει το άτομο που επιβίωσε να προχωρήσει. Το friend είναι η προσπάθεια προσεταιρισμού του επιτιθέμενου με διαπραγμάτευση, δωροδοκία, επίκληση στη λογική και την ανθρωπιά. Πάλι δεν αποτελεί συναίνεση, μα μηχανισμό επιβίωσης.