I May Destroy You!

Δεν ξέρω αν ήτανε τα ροζ μαλλιά της Μικέιλα Κόελ, ο βιασμός στο κέντρο της πλοκής, το κουλ μα όχι βιντεοκλιπίστικο γύρισμα, δεν ξέρω πια τι τους τρόμαξε, μα ξέρω πως μια σειρά που θα μπορούσε να ‘χει σηκώσει μπόλικα βραβεία, τελικά δεν βρέθηκε υποψήφια για κανένα. Κι αυτό μπορεί σήμερα να σου ακούγεται αδιάφορο (“Έλα μωρέ τώρα, Χρυσές Σφαίρες, ποιος ασχολείται;”), μα στα δικά μου μάτια τουλάχιστον, αποκαλύπτει μια καλοστημένη κομπίνα. Το Χόλιγουντ που πριν μερικά χρόνια βράβευσε το Moonlight και το Spotlight, το Χόλιγουντ που έχει ορίσει “κριτήρια δίκαιης εκπροσώπησης” για τα Όσκαρ του, το Χόλιγουντ που δείχνει να βάζει λοιπόν τ’ ανθρώπινα δικαιώματα πάνω κι απ’ την ίδια την ελευθερία της τέχνης, αδιαφόρησε πλήρως για μια σειρά που μοιάζει να ξεπηδά μέσ’ απ’ τις πρώτες χρυσές εποχές του Σπάικ Λι (του οποίου το Da 5 Bloods επίσης απουσιάζει από οποιαδήποτε κατηγορία). Κι αυτό μοιραία οδηγεί στη σκέψη: μήπως όλη η πρεμούρα της καλοφωτισμένης κινηματογραφικής Αμέρικα για ισότητα και δικαιοσύνη είναι σκέτο φρου-φρου και λίγο άρωμα “ευαισθησίας” γιατί έτσι μυρίζει η εποχή μας; Λοιπόν, για να δούμε…

Είναι “καλή” σειρά το I May Destroy You;

Η καλύτερη περιγραφή είναι: “ενοχλητική”. Ξεκινάει απολαυστικά, ξεγελάει απολαυστικά, μα όσο περνάει η ώρα αρχίζει να σ’ ενοχλεί μ’ έναν παράξενο, αδιόρατο τρόπο. Γίνεται άβολη, ένας-ένας οι χαρακτήρες παύουν να ‘ναι συμπαθητικοί, παύουν να σ’ αρέσουν, ως κι η πρωταγωνίστρια που ‘χεις χίλιους λόγους να τη νοιάζεσαι, γίνεται απόλυτα εκνευριστική. Κι αυτό που μόλις διάβασες είναι το πιο μεγάλο όπλο μιας ιδέας σχεδόν απόλυτα πρωτότυπης. Οι χαρακτήρες της είναι… κανονικοί άνθρωποι!

Σκοπός της δεν έπαψε στιγμή να είναι η καταγγελία. Καταρχάς του βιασμού (σ’ ολόκληρο το φάσμα του που πολλές φορές δεν αναγνωρίζουμε), αλλά και του ρατσισμού, του εθισμού, και κάπου-κάπου της ίδιας της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Όμως αυτή την καταγγελία η σειρά δεν την κάνει στήνοντας ένα παιχνίδι με καλούς και κακούς. Είναι οι ενοχλητικοί της ήρωες, οι κανονικοί άνθρωποι που παραμένουν θύματα. Γιατί το θύμα, βλέπεις, δεν χρειάζεται να το συμπαθείς. Δεν χρειάζεται να το λυπάσαι. Χρειάζεται να το αναγνωρίζεις και να το αποδέχεσαι. Είναι ένας άνθρωπος όπως όλοι, κι έχει δικαίωμα να είναι. Με τα πάνω και τα κάτω του. Με τα σωστά και τα λάθη του.

Πέρα απ’ αυτή την εξαιρετικά ανθρώπινη προσέγγιση του κόσμου, η σειρά της Κόουλ (που πρωταγωνιστεί – σκηνοθετεί και γράφει) φλερτάρει στο όριο μ’ ένα απ’ τα πιο βασικά “μη” της Βίβλου του παγκόσμιου σινεμά. Προσπαθεί να πει τα πάντα. Παραδόξως… τα καταφέρνει! Μέσα σε μισάωρα επεισόδια καταπιάνεται μ’ εγκλήματα, σχέσεις, αστυνομική διαχείριση θύματος, σεξισμό, social media, ψυχολογικά προβλήματα, αυστηρά χρονοδιαγράμματα, εγωισμούς, συγγνώμες, φιλίες, ευθύνες, σχολείο, οικογένεια, κι όλα αυτά χωρίς επιδερμικές προσεγγίσεις και δήθεν βεβαιότητες. Για την ακρίβεια, μάλλον καταφέρνει να μιλήσει για τα πάντα, ακριβώς επειδή ακολουθεί πιστά ένα απ’ τα πιο βασικά “πρέπει” του παγκόσμιου σινεμά. Ένα πρέπει σπάνιο, ξεχασμένο, ειδικά στην αβέβαιη εφηβεία που περνάει σήμερα η “κινηματογραφική” τηλεόραση. Το I May Destroy You δεν έχει απαντήσεις. Έχει κυρίως ερωτήσεις. Αναρωτιέται και σε ρωτάει. Προβληματίζεται και προβληματίζει. Η ζωή δεν είναι απλή για να χωρέσει σε απλούς κανόνες.

Έπειτα απ’ όλα αυτά ωστόσο, η δική μου ερώτηση δεν μοιάζει δα και τόσο δύσκολο ν’ απαντηθεί:

Αξίζει Χρυσές Σφαίρες το I May Destroy You;

Δεν ξέρω αν είναι η καλύτερη σειρά της χρονιάς. Δεν ξέρω αν έπρεπε να σαρώσει όλα τα βραβεία. Μα ξέρω με σιγουριά πως, αν είναι δράμα, μπορούσε άνετα να ‘χει μια θέση εκεί που τώρα κάθονται το (σινεφίλ καταβολών, αλλά ως εκεί) Ratched, ή το (λογοτεχνικών καταβολών, αλλά ως εκεί) Lovecraft Country. Κι αν είναι κωμωδία, ε, μάλλον θα μπορούσε να βρει μια καρέκλα εκεί που σήμερα στρογγυλοκάθεται το χαζοχαρούμενα αδιάφορο Emily in Paris, ή το πιασάρικα ποπ Τhe Flight Attendant. Ποιος ξέρει; Ίσως τελικά αυτή η ισορροπία ανάμεσα στο Drama και το Comedy να μπέρδεψε την Ένωση Συντακτών. Επιλέγω να πιστέψω αυτό, για να μην πιστέψω τα ρατσιστικά κίνητρα που κάποιος μπορεί να μαντέψει πίσω απ’ την κραυγαλέα αδιαφορία προς την πιο ενδιαφέρουσα σειρά της χρονιάς. Ένα ωστόσο είναι βέβαιο:

Για ν’ απαντήσω τίμια στην ερώτηση παραπάνω, είτε μιλάμε για παντελή έλλειψη σοβαρού κινηματογραφικού κριτηρίου, είτε μιλάμε για ρατσιστική αδιαφορία…

…οι Χρυσές Σφαίρες ΔΕΝ αξίζουν το I May Destroy You!