Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε τι είναι το «Δικαίωμα στην Αποσύνδεση».

Η έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού , η ανάγκη να μη χαθούν θέσεις εργασίας και να επιβιώσουν πολλές επιχειρήσεις, καθιέρωσε, σε παγκόσμιο επίπεδο, το μέτρο της τηλεργασίας.

Η αυξανόμενη όμως χρήση ψηφιακών εργαλείων -στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εργασίας- έχει πλέον διαμορφώσει μια εργοδοτική κουλτούρα «διαρκούς παρουσίας και μόνιμης επιφυλακής» των εργαζομένων, με παρατεταμένα ωράρια εργασίας, που έχουν οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση των περιστατικών άγχους, κατάθλιψης, επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout), καθώς και άλλων προβλημάτων ψυχικής και σωματικής υγείας, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του, αλλά και σε σχετικές αναρτήσεις του στα social media, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

To «Δικαίωμα στην Αποσύνδεση» αναφέρεται λοιπόν, στο δικαίωμα του εργαζόμενου που δουλεύει με τηλεργασία, να μπορεί να αποσυνδεθεί από τα ηλεκτρονικά μέσα, όπως υπολογιστές, λάπτοπ, κινητό, μετά την ολοκλήρωση του ωραρίου εργασίας του, χωρίς το φόβο της απόλυσης ή της εργασιακής βίας.

Η «τυχαία» εμφάνιση μιας τροπολογίας της τελευταίας στιγμής

Και κάπου εδώ το θέμα αρχίζει να γίνεται πολύ ενδιαφέρον και με διαρκείς ανατροπές.

Με πρωτοβουλία του Μαλτέζου ευρωβουλευτή του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Άλεξ Άτζιους Σαλίμπα, το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε στις 20 Ιανουαρίου τη σχετική πρόταση ώστε να κατοχυρωθεί στο ευρωπαϊκό δίκαιο το δικαίωμα των εργαζομένων να απέχουν τις ώρες που δεν εργάζονται από εργασιακά καθήκοντα όπως: τηλεφωνικές κλήσεις, e-mails και άλλα είδη ψηφιακής επικοινωνίας.
Μάλιστα, ο εισηγητής, κ. Σαλίμπα, δήλωσε μετά την ψηφοφορία: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε στη μοίρα τους εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη που έχουν εξαντληθεί λόγω της πίεσης να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι και τα υπερβολικά εκτεταμένα ωράρια. Τώρα είναι η ώρα να σταθούμε στο πλάι τους και να τους δώσουμε αυτό που αξίζουν: το Δικαίωμα στην Αποσύνδεση. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Τα δικαιώματα των εργαζομένων θα πρέπει να συμβαδίζουν με τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής».

Τελικά αποδείχθηκε ότι μπορούν να αφήσουν «στη μοίρα τους εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη που έχουν εξαντληθεί λόγω της πίεσης να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι με υπερβολικά εκτεταμένα ωράρια».

Πώς; Μα με την πίεση που ασκήθηκε από εργοδοτικά lobby και το δεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (στο οποίο ανήκει και η ΝΔ). Τον κατεξοχήν, δηλαδή, εκφραστή των πολυεθνικών εταιριών στην Ευρωβουλή.

Κάπως έτσι τελικά, τα δύο μεγάλα κόμματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Ευρωπαικό Λαϊκό Κόμμα και οι Ευρωσοσιαλιστές, μετά από σκιώδεις, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, έφτασαν σε έναν οδυνηρό για τους Ευρωπαίους εργαζομένους συμβιβασμό.

Με τροπολογία που κατατέθηκε, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, από τον ίδιο τον εισηγητή του σχετικού φακέλου, τον Άλεξ Άτζιους Σαλίμπα, η προτεινόμενη εφαρμογή του «Δικαιώματος στην Αποσύνδεση», μπήκε στον «πάγο» για τουλάχιστον τρία χρόνια (ουσιαστικά πέντε χρόνια, μέχρι η Ευρωπαική Οδηγία εφαρμοσθεί ως εθνική νομοθεσία).

Με λίγα λόγια, οι κανόνες που θα κατοχύρωναν με τον πιο επίσημο τρόπο από την Ε.Ε. τα δικαιώματα των εργαζομένων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να απενεργοποιούν εκτός ωραρίου τις ψηφιακές συσκευές, χωρίς το φόβο της απόλυσης, δεν εντάσσονται στην Κοινη Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική Απασχόλησης.

Ο ίδιος ο εισηγητής του φακέλου για το «Δικαίωμα στην Αποσύνδεση», κ. Σαλίμπα, παραδέχτηκε πως η τροπολογία που «παγώνει» τα δικαιώματα των εργαζομένων στην ψηφιακή εξ αποστάσεως εργασία, «ήταν απαραίτητη για να επιτευχθεί συμφωνία και να εξασφαλιστεί η στήριξη της πλειοψηφίας (δηλαδή του ΕΛΚ)» ενώ μίλησε απροκάλυπτα και για «πιέσεις από ευρωπαϊκά lobby εργοδοτών».

Την τελική τροπολογία που «παγώνει» το δικαίωμα των εργαζομένων στην αποσύνδεση, υπερψήφισαν, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, όλοι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ, μαζί με την Εύα Καϊλή.
Συγκεκριμένα οι: Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, Μαρία Σπυράκη, Μανόλης Κεφαλογιάννης, Ελίζα Βόζενμπεργκ και Γιώργος Κύρτσος.

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Αρβανίτης, ο οποίος ήταν σκιώδης εισηγητής στην Επιτροπή Απασχόλησης για λογαριασμό της πολιτικής Ομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL), δήλωσε στο 20/20, πως «η τροπολογία για την τριετή παράταση στη ρύθμιση της τηλεργασίας είναι μια νίκη του εργοδοτικού λόμπι, μια ξεκάθαρη περίπτωση διαπλοκής ευρωπαϊκών διαστάσεων. Αν η επιτροπή επιλέξει να νομοθετήσει στην κατεύθυνση αυτή, θα έχει προδώσει εκατομμύρια Ευρωπαίων εργαζομένων που περιμένουν να δουν τα βασικά εργασιακά τους δικαιώματα να “μεταφράζονται” στην εποχή της τηλεργασίας. Εμείς θα συνεχίσουμε να δίνουμε τη μάχη για να προχωρήσει η ρύθμιση αυτή, τώρα, εν μέσω πανδημίας, που τη χρειάζονται οι πολλοί, και όχι σε τρία χρόνια, όπως επιβάλλουν με συμμαχίες κορυφής οι δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου».

Σε δημόσια ερώτηση του 20/20 στο λογαριασμό του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, στο Twitter, σχετικά με το τριετές «πάγωμα» της νομοθετικής ρύθμισης για τους εργαζόμενους σε τηλεργασία, η απάντηση που (δεν) πήραμε ήταν μια ασαφής παράθεση εγγράφων και αποφάσεων, που παρ’ όλα αυτά αποδεικνύει πως όντως υπήρξε συμβιβασμός και παράταση των μέτρων προστασίας των Ευρωπαίων εργαζομένων για τρία χρόνια.

Στη συνέχεια επικοινωνήσαμε και μέσω mail με το Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Ελλάδα για να λάβουμε την απάντηση πως αρμόδια για να απαντήσει στην ερώτησή μας είναι η Εκπροσώπος Τύπου της Γενικής Διεύθυνσης Προσωπικού.

Απαντώντας με τη σειρά της η Εκπρόσωπος Τύπου, κα Mireia Aguilar Pardo, μας παρέπεμψε σε Δελτίο Τύπου, το οποίο είχε ως τίτλο "Την θέσπιση του «δικαιώματος στην αποσύνδεση» ως θεμελιώδες δικαίωμα ζητά το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο".

Nαι, σωστά καταλάβατε. Γυρίσαμε ακριβώς στο σημείο από το οποίο αρχίσαμε την έρευνά μας.

Η προσπάθειά μας να επικοινωνήσουμε με των ευρωσοσιαλιστή ευρωβουλευτή, Άλεξ Άτζιους Σαλίμπα, που κατέθεσε την αρχική πρόταση, αλλά και την τελική τροπολογία -συμβιβασμού με το ΕΛΚ και τα εργοδοτικά λόμπυ- απέβη άκαρπη.

Πλέον είναι πιθανό, οι εργαζόμενοι που δουλεύουν με τηλεργασία, έχοντας πολλοί από αυτούς να ανταπεξέλθουν σε μειωμένους μεισθούς, αναστολή εργασίας και μικρά παιδιά που χρειάζονται συνεχή φροντίδα ή κάνουν και αυτά τηλεκπαίδευση, έχουν να ανέβουν για τα επόμενα τουλάχιστον 3-5 χρόνια, έναν γολγοθά ανασφάλειας, ψυχολογικής και οικονομικής κατάρρευσης. 

* στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, επικοινωνήσαμε με όλους τους ευρωβουλευτές της ΝΔ για μια σχετική δήλωση. Ωστόσο, κανείς δεν απάντησε.