Εκτός από τους ελέγχους για την ασφάλεια, που ίσχυαν και στα προηγούμενα φεστιβάλ, προστέθηκαν και οι έλεγχοι για τον COVID, με αποτέλεσμα να ανοίγουν και να κλείνουν συνέχεια οι τσάντες και οι οθόνες των κινητών – ανοίγει τη μεγάλη τσάντα, βγάζει το μικρό τσαντάκι - είσοδοι να απαγορεύονται και μερικές φορές να θέλεις δέκα λεπτά για να κάνεις 200 μέτρα. Στο μεταξύ, στις αίθουσες είμαστε ο ένας δίπλα στον άλλο, ακόμα κι όταν υπάρχει η δυνατότητα να ανοίξει ο άδειος εξώστης και να καθόμαστε σε απόσταση. Και στις Κάννες, και στη Γαλλία, και παντού, τα μέτρα για τον COVID υπακούουν σε μια περίεργη λογική.

Ζακ Οντιάρ - Les Olympiades

Το Les Olympiades είναι η έκτη ταινία του Ζακ Οντιάρ που διαγωνίζεται στο φεστιβάλ των Καννών, απ’ όπου έχει φύγει με το Βραβείο της Επιτροπής για τον Προφήτη και τον Χρυσό Φοίνικα για το Ντιπάν.

Το βιβλίο είναι μεταφορά τεσσάρων εικονογραφημένων διηγημάτων του αμερικάνου Άντριαν Τομάιν στη μεγάλη οθόνη και στο Παρίσι της τελευταίας δεκαετίας. Χώρος: το συγκρότημα Ολυμπιάντ, στο 13^ο διαμέρισμα του Παρισιού, η μεγαλύτερη τσάινατάουν της Ευρώπης.

Γιατί εκεί; «Γιατί έχω ζήσει πολλά χρόνια και γνωρίζω την περιοχή. Το συγκρότημα Ολυμπιάντ έχει ωραία αρχιτεκτονική, χαρακτηριστική του μοντερνιστικού κινήματος. Είναι ένα μέρος δύσκολο να το εντάξεις κάπου, με πολύ ανακατεμένη κοινωνικότητα». (κακή, πιστή μετάφραση, την οποία ερμηνεύω ως «στην περιοχή μένουν τόσο αυτόχθονες Γάλλοι όσο και δεύτερης και τρίτης γενιάς μετανάστες, οι οποίοι είναι ενταγμένοι σε αυτό που εννοούμε "μεσαία τάξη"».)

Οι πρωταγωνιστές ανήκουν, όπως λέει ο ίδιος ο Οντιάρ, στην μη – τάξη, γόνοι μικροαστικών οικογενειών με μορφωτικό κεφάλαιο που παλεύουν για μια θέση στην αγορά εργασίας.

Τρεις πρωταγωνιστές, τρία χρώματα στο δέρμα: η Καρίν είναι κινεζικής καταγωγής, με πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες, και δουλεύει σε τηλεφωνικό κέντρο. Ο αφρικανικής καταγωγής Καμίλ προσπαθεί να τελειώσει το διδακτορικό του και παράλληλα για να συντηρηθεί δουλεύει είτε ως καθηγητής είτε ως μεσίτης. Η Νόρα από το Μπορντώ είχε μια κακοποιητική εμπειρία λόγω της ομοιότητας της με το cam porn girl Αμπερ Σουήτ – την τέταρτη πρωταγωνίστρια, που βλέπουμε κυρίως μέσα από την οθόνη ενός υπολογιστή – και έχει προβλήματα στην ερωτική της ζωή.

Τρεις γυναίκες και ένας άντρας, που οι πορείες τους σμίγουν και χωρίζουν στο σύγχρονο Παρίσι. «Τώρα που μεγάλωσα, μ’ αρέσει να δουλεύω με νέους, και ειδικά με νέες όμορφες γυναίκες» είπε αστειευόμενος ο Οντιαρ, του οποίου οι απαντήσεις ήταν σύντομες και ιδιαίτερα ευφυείς. «Οι ήρωες σας μοιάζουν με τους ήρωες της Nouvelle Vague», παρατήρησε ένας δημοσιογράφος.  «Η Nouvelle Vague δεν είχε για ήρωες ασιάτες ή μαύρους» ανταπάντησε ο σκηνοθέτης, δίνοντας και το στίγμα της καινούργιας του δουλειάς.

Έχοντας δείξει την περιθωριοποιημένη θέση των μεταναστών σε πολλές προηγούμενες ταινίες του, μ αυτή τη δουλειά του καταδεικνύει τον οργανικό δεσμό των πολιτών με διαφορετική καταγωγή σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, που μικρογραφία της είναι το συγκρότημα κατοικιών της Ολυμπιάντ. Το καστ της ταινίας έπαιξε μεγάλο ρόλο και γι’ αυτό στη συνέντευξη ο Οντιαρ έδωσε χώρο και χρόνο στους πρωταγωνιστές του να μιλήσουν για τους ρόλους που κλήθηκαν να ερμηνεύσουν: τη Νόρα, που συγχέει την εικονική πραγματικότητα με τη ζωή, την Καρίν που κυνηγάει την ερωτική απόλαυση, τον Καμίλ που είναι καθοριστικός για την εξέλιξη της ιστορία. Και οι τέσσερεις πρωταγωνιστές, η Νοεμί Μερλαντ, η Ζενεβιέβ Ντόανγκ, η Τζεννυ Μπεθ και ο Μακίτα Σάμπα, έπιασαν το μπαλάκι που πέταξε ο σκηνοθέτης.

Γιατί κάθε φορά κάνει ταινίες που ανήκουν σε άλλο κινηματογραφικό είδος; «Η πρώτη ταινία είναι πάντα ένα διαφορετικό είδος. Εγώ έχω κάνει πολλές πρώτες ταινίες. Θέλω να δουλεύω με ανθρώπους που δεν ξέρω, έχω δουλέψει με Ταμίλ (σημ. οι πρωταγωνιστές του Ντηπαν από τη Σρι Λανκα), το να δουλεύω με ανθρώπους που ξέρω με κάνει και βαριέμαι. Να γνωρίζεις νέους ανθρώπους και πράγματα, αυτή είναι η ουσία του κινηματογράφου».

Ραντεβού με τον Μαρκο Μπελόκιο

Και στη συνέχεια, στο πλαίσιο των κινηματογραφικών "ραντεβού" που οργανώνει το φεστιβάλ, συνάντηση με ένα από τους μύθους του ιταλικού κινηματογράφου, τον Μάρκο Μπελόκιο.

Παρ’ ότι ογδόντα φεύγα, ο σκηνοθέτης τά’ χει οκτακόσια, ήταν λαλίστατος, έκανε πολύ συγκεκριμένες αναφορές και κράτησε το ακροατήριο του για πάνω από δυο ώρες, μιλώντας πότε ιταλικά και πότε γαλλικά σε ένα ακροατήριο που αποτελούταν στην πλειοψηφία του από νεαρούς συμπατριώτες του που τον κοίταζαν στα μάτια με θαυμασμό.

Ως αναμενόμενο, η συζήτηση ξεκίνησε με ερώτηση από το δημοσιογράφο για την αρχή της καριέρας του και την ταραγμένη πολιτική περίοδο στην Ιταλία. Η ταινία του η Κίνα είναι κοντά είχε παρουσιαστεί στη Βενετία το 1967 και είχε μοιραστεί μαζί με την Κινέζα του Γκοντάρ το βραβείο της Επιτροπής, αν και προσέγγιζε με διαφορετικό τρόπο το θέμα της πολιτικής στράτευσης. Το Εν Ονόματι του Πατρός  είναι μια αναρχική ταινία που δεν πραγματεύεται τόσο το θέμα του θρησκευτικού φονταμενταλισμού όσο τη φιλοσοφία της μετριότητας.

«Στα τέλη της δεκαετίας του 60 αρνιόμουν την ιδιότητα του αστού καλλιτέχνη. Στη δεκαετία του 70 παρέμεινα στην πολιτική, όχι όμως σε κάποιο κόμμα της αριστεράς. Στο τέλος της δεκαετίας του, με τη διάλυση του κινήματος, είχαμε να επιλέξουμε τέσσερεις δρόμους: να γίνουμε ή αστοί, ή τρομοκράτες, ή ναρκομανείς – έχω πολλούς φίλους που πέθαναν από τα ναρκωτικά – ή να κάνουμε ψυχανάλυση. Εγώ επέλεξα το τελευταίο. Κάποιοι μας θεωρούσαν ηλίθιους».

Στο Καλημέρα Νύχτα, μια ταινία που αναφέρεται στη δολοφονία του Άλντο Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες μέσα από την οπτική γωνία μίας από τους απαγωγείς του, παρουσιάζεται τόσο η καθημερινότητα των απαγωγέων όσο και η πραγματικότητα έτσι όπως παρουσιάζεται μέσα από την τηλεόραση και την βιώνουν κι αυτοί, διαμεσολαβημένη. Ο Μπελόκιο θεωρεί τη δολοφονία του Μόρο ως μια απάνθρωπη πράξη, γιατί είναι αδιανόητο να σκοτώσεις κάποιον μόνο επειδή είναι ένα σύμβολο.

Ήταν τυχερός επειδή συνεργάστηκε με καλούς ηθοποιούς. «Αν βρεις τους κατάλληλους ηθοποιούς, έχεις λύσει το πρόβλημα σου. Ο Πικολί ήταν φανταστικός, ταλαντούχος, έκανε ο,τι του ζητούσεις, ο Μαστρογιάνι ήταν καλός στη ερμηνεία, αλλά δεν καταλάβαινε αμέσως κάποια πράγματα».

«Στον κινηματογράφο συνδυάζουμε τη φαντασία και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα μέσα από τους άλλους», ήταν οι τελευταίες φράσεις που μας χάρισε πριν φύγει.