Το τρικ είναι γνωστό: Η πληρωμή με κουπόνια, κάρτες που χρησιμοποιούνται σε POS ή με bar code που περνάνε στα ταμεία. Οπότε παρότι ουσιαστικά αποτελούν μέρος της αμοιβής των εργαζομένων, δεν φορολογούνται, αλλά ταυτόχρονα δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές, ενώ περιορίζουν τις επιλογές χρήσης. Αυτό αφενός πριμοδοτεί τις εταιρείες που συναλλάσσονται με αυτού του είδους τα κουπόνια ή τις διατακτικές σίτισης, αφετέρου συμφέρει τις εταιρείες που αγοράζουν τα κουπόνια εκπτωτικά της ονομαστικής τιμής.

To περιθώριο απάτης

Το πρώτο πρόβλημα έγκειται αλλού. Κάποιες εταιρείες, χρησιμοποιούν τα κουπόνια αυτά ως τροφεία των εργαζομένων που εξαργυρώνονται στο κατάστημα που εργάζονται. Δηλαδή στο τέλος της βάρδιας ή σε κάποιο κενό, περνούν τα κουπόνια σίτισης και αφαιρούν χρήματα από το ταμείο για προϊόντα που δεν έχουν πωληθεί. Αυτό δημιουργεί με λίγα λόγια μαύρο χρήμα στα ταμεία των εταιρειών αυτών, ενώ τα κουπόνια σίτισης περνούν εν αγνοία των εργαζομένων. Η Κυβέρνηση το παρουσιάζει ως την λύση στο μεγάλο πρόβλημα της εποχής: την αύξηση του διατροφικού κόστους. Κάτι το οποίο έχουν δηλώσει πως αντιμετωπίστηκε με Τα Καλάθια Της Εξαθλίωσης. Ταυτόχρονα όμως πέρα από το περιθώριο δημιουργίας μαύρου χρήματος, στερεί χρήματα από τα ασφαλιστικά και τα δημόσια ταμεία, ενώ υποχρεώνει τον εργαζόμενο να τα χρησιμοποιήσει αποκλειστικά στις συνεργαζόμενες εταιρείες. Θα είναι σαν να πληρώνεσαι σε χρήμα, αλλά δεν θα πληρώνεσαι σε χρήμα. Το μόνο θετικό είναι πως ο εργαζόμενος δεν φορολογείται για αυτά, μια οπτική που το κάνει αποδεκτό από τους περισσότερους.

Η Κυβέρνηση, με παρέμβαση στην εργατική και φορολογική νομοθεσία, επιτρέπει την εξαίρεση από τον φόρο και τις ασφαλιστικές εισφορές εφόσον το κουπόνι δεν ξεπερνά τα 6 ευρώ αρχικά, πλέον 7 ευρώ με μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής. Οπότε για τις 22 εργάσιμες ημέρες, με τα κουπόνια των 6 ευρώ και τα συνολικά 132 ευρώ, το περιθώριο για την κάθε εταιρεία να πληρώνει με κουπόνια είναι πλέον στα 154 ευρώ. Αν πολλαπλασιάσετε τα επιτρεπόμενα 154 ευρώ επί όλων των υπαλλήλων μιας επιχείρησης, μπορείτε να αντιληφθείτε τόσο το μέγεθος της αποφυγής πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών, όσο και το περιθώριο δημιουργίας μαύρου χρήματος για τις επιχειρήσεις που μπορούν να εξαργυρώσουν τα κουπόνια. Αν σκεφτείτε πως ο βασικός μισθός είναι στα 713 ευρώ, τότε τα 154 ευρώ είναι ένα τουλάχιστον σεβαστό μέρος του μισθού για τις περιπτώσεις που αυτά τα χρήματα δίνονται ως διατακτικές για σούπερ μάρκετ. Πάλι, εφόσον αποτελούν εισφορά σε είδος και εκτός της σύμβασης που έχει υπογράψει ο εργαζόμενος, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν του παραχωρούνται από την επιχείρηση στην περίπτωση των κουπονιών σούπερ μάρκετ, 2 πενηντάευρες επιταγές και του πιστώνονται 3!

Η αύξηση του ενός ευρώ προβλέπεται σε νομοθετική ρύθμιση που ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο για την θεσμοθέτηση του προγράμματος «Σπίτι Μου» από το Υπουργείο Εργασίας. Να σημειωθεί πως τα χρήματα αυτά θα αποτελούν «λειτουργικές/παραγωγικές δαπάνες» για την επιχείρηση. Αυτό το παράθυρο φθηνών αυξήσεων αφορά τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Κυρίως γιατί αυτά τα αίσχη δεν θα μπορούσαν να περάσουν εύκολα από τον δημόσιο τομέα. Η αιτιολόγηση του Υπουργείου για την μετατροπή από τα 6 στα 7 ευρώ, είναι πως όταν ο πληθωρισμός στα τρόφιμα τρέχει στο 15%, δεν επαρκούσε η 6ευρη επιταγή ανά ημέρα. Αντί λοιπόν να χτυπήσουν την ακρίβεια για όλους τους εργαζόμενους, αυξάνουν το περιθώριο της κάρτας σίτισης. Η ρύθμιση περιλαμβάνει άλλες 14 περιπτώσεις στις οποίες οι παροχές δεν υπόκεινται σε κοινωνικοασφαλιστικές κρατήσεις, προκαλώντας ζημιά στα ασφαλιστικά ταμεία.

Ως τελευταίο σχόλιο, να τονιστεί πως οι εργαζόμενοι αξίζουν αληθινές ονομαστικές αυξήσεις με ταυτόχρονη αύξηση του αφορολόγητου και όχι κανονικοποίηση των διατακτικών σίτισης υπέρ του εργοδότη. Γιατί κατά πάσα πιθανότητα, ούτε τα βενζινάδικα, ούτε οι σπιτονοικοκύρηδες, ούτε η εφορίες, ούτε οι ασφαλιστικές αυτοκινήτων, ούτε τα φροντιστήρια, ούτε οι εταιρείες ενέργειας δέχονται πληρωμή σε διατακτικές σίτισης. Δέχονται ζεστό χρηματάκι όπως αυτό που κυκλοφορεί σε πολλές προβεβλημένες τσέπες τον τελευταίο καιρό.