Τα τελευταία δυο χρόνια ζω εκτός Ελλάδας. Και εκτός Ευρώπης. Από επιλογή. Και υπάρχουν πολλά πράγματα καινούργια να ανακαλύψει κανείς κάθε μέρα, που ισοφαρίζουν αυτά που χάνει. Απ’ όσα είχα συνηθίσει όσο ζούσα στην Αθήνα, ενός μόνο δεν μπορώ να υποφέρω την απουσία. Του κινηματογράφου έτσι όπως τον ήξερα.

Εδώ που ζω τώρα υπάρχει ένας μόνο κινηματογράφος τέχνης που φέρνει τις ταινίες, τις οποίες συνήθως βλέπω και σχολιάζω και όχι μόνο αυτές αλλά και άλλες πιο λαοφιλείς, γιατί κι αυτοί οι άνθρωποι κάπως πρέπει να ζήσουν και να πληρώσουν και το ηλεκτρικό τους. Έπεσε φέτος τον Σεπτέμβρη και το ταβάνι στη μεγάλη αίθουσα, έκαναν δυόμιση μήνες να ξανανοίξουν, πάει κι αυτό, πίκρα μεγάλη.

Μένει το τοπικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και κάτι άλλες σκόρπιες ευκαιρίες και μέσα σε ένα μήνα προσπαθώ να καλύψω όσα μπορώ από μια ολόκληρη χρονιά, τρέχοντας σαν την παλαβή από προβολή σε προβολή με τους εξουθενωτικούς όρους των φεστιβάλ. Και καταλήγω φυσικά να μην έχω δει και ταινίες που θα ήθελα να δω.

Κάπως έτσι λοιπόν βγήκε και αυτή η λίστα. Με ελλείψεις: ανάμεσα σε αυτά που δεν είδα και ίσως να είχαν θέση στη λίστα: το Μενού, τον Κορσέ, το Hit the Road. Με λίγο φθόνο, για όλες και όλους πίσω στο σπίτι που κάθε εβδομάδα έχετε πολλές επιλογές σχετικά με το πού θα πάτε και τι θα δείτε. Και με μεγάλη στεναχώρια, γιατί μαθαίνω πως οι χειμερινές αίθουσες στενάζουν από την έλλειψη προσέλευσης, λίγες ταινίες βγάζουν τα λεφτά τους και δίνεται μεγάλος αγώνας για να μην κλείσουν ιστορικοί παλιοί κινηματογράφοι. Οι πλατφόρμες σαρώνουν, όλο και περισσότεροι προτιμούν να παρακολουθούν ταινίες στην ασφάλεια και τη θαλπωρή (να 'χαμε να λέγαμε) του σπιτιού τους. Πιο γρήγορα, πιο οικονομικά. Κι ας χαθεί η μαγεία όλη. Γιατί σαν την σκοτεινή αίθουσα δεν έχει άλλο.

Πάμε ταινίες… (επιλογές από ότι προβλήθηκε στην Ελλάδα το 2022)

10. Μετά τον Γιανγκ (After Young) - Kogonada

Ποιητική επιστημονική φαντασία που προσπαθεί να απαντήσει σε μεγάλα ερωτήματα. Τι είμαστε, το αίμα που κυλάει στις φλέβες μας ή οι αναμνήσεις μας;

9. Παρίσι, 13ο διαμέρισμα (Les Olympiades, Paris 13ieme) - Ζακ Ωντριάρ

Μια ταινία με πρωταγωνιστή το σεξ, ένα άλλο, λιγότερο εικονικό αλλά πιο αληθινό Παρίσι, τους μετανάστες δεύτερης γενιάς που είναι πια αναπόσπαστο κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας. Και φυσικά τον έρωτα.

8. Το γεγονός (L' evenement) – Ωντρέ Ντιγουάν / Δεσμοί Γυναικών (Lingui) - Μαχάμετ Σαλέτ Χαρούν

Διπλή όγδοη θέση. Από την «πολιτισμένη» (μη χ…ω) Γαλλία στο βαθιά συντηρητικό, ισλαμικό Τσαντ, οι γυναίκες παλεύουν για το αυτονόητο: το να διαθέτουν το σώμα τους όπως θέλουν. Μια χρονιά που το δικαίωμα στην έκτρωση πρωταγωνίστησε τόσο στον κινηματογράφο όσο και στην αληθινή ζωή εκεί έξω… με απαγορεύσεις και μεσαιωνικά κηρύγματα.

7. Αγελάδα (Cow) - Αντρέα Άρνολντ

Η Λούνα, μια γαλακτοπαραγωγός αγελάδα σε βρετανικό αγρόκτημα, είναι η τραγική πρωταγωνίστρια αυτού του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ που, χωρίς καθόλου λόγια, τα λέει όλα.

6. Aftersun - Σάρλοτ Γουέλς

Υπόδειγμα γυναικείας κινηματογραφικής γραφής, όπου η συναισθηματική χροιά υπαγορεύει το σενάριο.

5. Drive my car – Ρουζούκε Χαμαγκούτσι

Το θέατρο μέσα στο σινεμά, οι ρόλοι στην σκηνή και στη ζωή, το μοίρασμα του πένθους και ενός αυτοκινήτου που οδηγεί με αυτόματο πιλότο.

4. Το χειρότερο κορίτσι στον κόσμο (The worst person in the world) - Χοακίμ Τρίερ

Μια ταινία για την ζωή την ίδια… με τη χαρά, το χιούμορ, την πίκρα, το δράμα, την αδράνεια και τη δράση σε ισόποσες δόσεις.

3. Ένας ήρωας (A hero) - Ασγάρ Φαραντί

Ό,τι και να κάνει είναι εξαιρετικό. Παρά τις πολεμικές που δέχτηκε, κυρίως λόγω της μήνυσης που κατέθεσε εναντίον του μαθήτριά του, πρόκειται για μεγάλη ταινία.

2. Πίτσα Γλυκόριζα ( Licorice Pizza) – Πολ Τόμας Άντερσον

Υπέκυψα κι εγώ η στριμμένη στη γοητεία του Άντερσον. Ξυπνάει το εφηβάκι μέσα μας, υμνεί τον έρωτα. Και με καταπληκτικό, νοσταλγικό, 70s σάουντρακ.

Και στο Νο1 για το 2022...

1. Απόφαση Φυγής (Decision to leave) – Παρκ Τσαν Γουοκ

Υπνωτιστικής ομορφιάς νουάρ, που προσαρμόζει τις κλασικές νόρμες του genre στον απωανατολιτικό φακό. Χρήζει πολλαπλών θεάσεων και αναγνώσεων.